Türkiye’de bazı kümelenme örnekleri
İlk kümelenme örneği Harvard Üniversitesi Rekabet Enstitüsü tarafından ABD’de başlatılmıştır. Türkiye ise Avrupa devletleri arasında bu tecrübi bilgiyi (know-how) transfer eden ilk ülkeler arasında yer almış, Kümelenme pilot çalışmalarını 1999’da başlatmıştır. Kümelenme çalışmalarını kendi inisiyatifinde gönüllü bir teşekkül olarak Uluslararası Rekabet Araştırmaları Kurumu (URAK) yürütmektedir. URAK bünyesinde gerçekleştirilen kümelenme çalışmalarından bazılarını okurlarımıza tanıtmak istiyoruz.
DESTEK-TEŞVİK
01.12.2013, 17:03 01.12.2013, 17:03
21334
1- Bartın İli Bölgesel Kalkınma Projesi
Kalkınma Bakanlığı liderliğinde, KOSGEB, Hazine Müsteşarlığı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve Uluslararası Rekabet Araştırmaları Kurumu (URAK) işbirliği ile 2003’ten beri yürütülen proje, Türkiye’de ilk kümelenme temelli bölgesel kalkınma projesi örneği olmuştur. Proje ile Bartın ilinde, küresel arenada rekabet potansiyeline sahip sektörlerin harekete geçirilerek rekabet güçlerinin artırılması ve sürdürülebilir ekonomik büyüme ve buna bağlı yüksek yaşam standardı sağlanabilmesi amaçlanmıştır.
2- Rekabetçilik ve Kümelenme Analizi
OSTİM Organize Sanayi Bölgesi yönetimi tarafından bölgede birçok kümelenme çalışması başlatılmıştır. Bu çerçevede, 2007’de çok kapsamlı ve detaylı bir rekabetçilik analizi ile kümelenme analizi çalışması yapılmıştır. Yapılan tüm araştırma, analiz ve sentezler sonucunda, OSTİM OSB’de yürütülecek kümelenme çalışmaları için en uygun sektörün Savunma Sanayi Sektörü olduğuna karar verilmiştir.
3- Savunma Sanayi Sektörü (SSS)
Kümelenme Analizi ve OSTİM Havacılık ve Savunma Kümesi (2008)
“Rekabetçilik ve Kümelenme Analizi Çalışması” kapsamında yapılan araştırma, analiz ve sentezler sonucunda Savunma Sanayi Sektörü’nde kümelenme çalışması yapılmasına karar verilmiştir. Kümelenme analizi sonrasında sektörel kümelenmenin yoğunlukları, tedarik zinciri yapıları, merkez ve çevre üyeleri belirlenmiştir. Küme Ostim Organize Sanayi Bölgesi ve civarında savunma sanayinde faaliyet gösteren KOBİ’lerden oluşmaktadır.
Bilgi için: http://www.ostimsavunma.org
4- GAP Bölgesi Kümelenme Çalışmaları
AB-GAP Bölgesel Kalkınma Programı, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (BMKP) ve GAP İdaresi işbirliği ile yürütülmektedir. Bu program altında faaliyetlerine devam eden GAP-GİDEM projesi kapsamında “yerel ekonomik kalkınmaya” dönük olarak bir dizi kümelenme çalışmaları yapılmıştır. Bu bağlamda, Şanlıurfa ili organik tarım, Diyarbakır ili mermercilik ve Adıyaman ili hazır giyim sektörlerinin kümelenme analizleri yapılmıştır. Adıyaman ili hazır giyim sektörünün kümelenme analizlerinden sonra kümelenme geliştirme çalışmalarına da başlanmıştır.
5- Sanayi ve Hizmet Sektörleri Rekabetçilik Analizi (2006)
İstanbul’un “Çevre Düzeni Planı”na girdi sağlamak ve planlamaların sağlıklı bir şekilde gerçekleştirilmesi için İstanbul Büyükşehir Belediyesi İstanbul Metropolitan Planlama ve Kentsel Tasarım Merkezi (İMP) tarafından İstanbul’da faaliyet gösteren önemli hizmet ve sanayi sektörlerinin makro düzeyde rekabetçilik ve kümelenme analizleri yapılmıştır.
6- Konya Sanayi Odası Kümelenme Çalışmaları
Konya Sanayi Odası bünyesinde kümelenme potansiyelini tespit etmek, kümelenme potansiyeli olan KOBİ’lerin ulusal ve uluslararası rekabet gücünü artırmak ve bölgesel düzeyde proje uygulama kapasitesinin arttırılmasına katkıda bulunmak amacı ile kümelenme çalışmaları başlatılmıştır.
7- “Elazığ Buluşuyor” Projesi
Proje, Elazığ Valiliği tarafından “Elazığ Buluşuyor” şemsiye programı kapsamında başlatılmıştır. Proje kapsamında öncelikle Elazığ ili genelinde faaliyet gösteren tüm sektörlerin uluslararası rekabetçilik analizi yapılmış ve yapılan çalışmalar sonucunda mermer ve su ürünleri sektörlerinde kümelenme analiz çalışmalarına başlanmış ve bitirilerek kümelenme geliştirme safhasına geçilmiştir.
8- Kümelenme Temelli Stratejik Ekonomik Kalkınma Projesi
Proje, Tekirdağ Valiliği, Tekirdağ, Çorlu, Çerkezköy ve Malkara Ticaret ve Sanayi Odaları ve KOSGEB Tekirdağ İşletme Geliştirme Merkez Müdürlüğü tarafından Çorlu, Çerkezköy ve Malkara bölgelerini de içine alacak şekilde başlatılmıştır. Proje kapsamında öncelikli sektörler tespit edilmiştir. Bu bağlamda öngörülen sektörlerin kümelenme analizi safhasına geçilmiştir.
9- Tarım Gıda Sektöründe Kümelenme Projesi
Mersin İl Özel İdaresi’nin uyguladığı proje ile dünya pazarından daha çok pay alınması hedeflenmektedir. Projenin hedef kitlesini Mersin, İtalya’dan Emilia Romagna ve İspanya’dan Murcia Bölgelerindeki tarım-gıda sektörleri oluşturmaktadır.
Proje ile Mersin, Avrupa Gıda Kümeleri Ağına (www.networkfine.net) davet edilmiştir.
10- MEDİKÜM “Samsun Medikal Sanayi
Kümelenme Derneği”KOBİ’lerin rekabet gücünü artırmak, rekabetçilik anlayışını geliştirmek derneğin ana amacı olarak belirlenmiştir. Dernek, bünyesinde 50 üye bulunmakta ve Samsun’da medikal işkolu kümelenme çalışmalarını yürütmektedir.
Bilgi için: www.medikum55.net
11- Merzifon Ankastre Kümelenmesi
(2011)Merzifon OSB koordinasyonunda 2011 yılı başında küme kurulmuştur Merzifon Ankastre Kümesi, 1000’in üzerinde istihdam sağlayan rekabet seviyelerini geliştiren Ar-Ge kabiliyetine sahip, uluslararası bağlantıları gelişmiş seviyede olan bir küme oluşumu hedeflenmiştir.
Bilgi için: www.merzifonankastre.org
12- Medikal Sanayi Kümelenmesi
OSTİM’de faaliyet gösteren sektörlerin uluslararası rekabetçilik düzeyinin araştırılması için yapılan analiz 2007 yılında tamamlanmıştır. Bugün küme 54 firma ve aralarında üniversitelerin, sivil toplum kuruluşlarının ve diğer kamu kuruluşlarının bulunduğu 16 çözüm ortağından oluşmaktadır.
Bilgi için: www.ostimmedikal.com
13- Eskişehir Bilecik Kütahya Seramik İş Kümesi
EBK Seramik İş Kümesi, çevre dostu, enerji açısından verimli ve yenilikçi özellikleriyle dünyanın önde gelen müşteri odaklı seramik iş kümesi olmayı amaçlamaktadır.
Bilgi için: www.ebkseramikkumesi.org
14- İAOSB Makine Metal Döküm Kümesi
Projenin genel amacı İzmir Atatürk Organize Sanayi Bölgesi’nde (İAOSB) makine, metal ve döküm sektörlerinde faaliyet gösteren firmaların rekabetçilik seviyelerinin artırılmasıdır.
Bilgi için: www.iaosbkumelenme.org
15- İzmir Organik Gıda Kümesi
“İzmir Organik Gıda Kümelenme Projesi”, organik gıda sektörünün tüm aşamalarını kapsayacak bir çalışma ile sektörün ulusal ve uluslararası rekabet gücünü ve yenilikçilik kapasitesini arttırmak amacıyla uygulanmıştır. Küme, Ege İhracatçı Birlikleri ve Ekolojik Tarım Organizasyonu Derneği işbirliği ve İZKA desteği ile hayata geçirilmiştir.
Bilgi için: www.izmirkumelenme.org/
16- INOVİZ Sağlık İçin İzmir
INOVİZ, İzmir Kalkınma Ajansı tarafından İzmir için “geleceğin sektörü” olarak seçilen sağlık sektöründe işbirliği içerisinde yeni teknolojik ürünler üreten ve teknolojiye yön veren bir İzmir yaratmak amacı ile oluşturulmuş bir iletişim ve işbirliği platformudur.
17- Havacılık ve Uzay Kümelenmesi
Havacılık ve Uzay Kümelenmesi, ülkemiz havacılık ve uzay sanayinin gelişimi için sektöre ihtiyaç duyduğu desteği sağlamak, sektörde yerli katkı payının ve ihracat imkanlarının artırılmasında katkıda bulunmak, ulusal ve uluslararası alanda işbirlikleri kurmak ve sektörün yenilikçi ürünler ve süreçler geliştirmesine destek olmak amacıyla kurulmuş bir kümelenme örneğidir.
Bilgi için: www.izmirkumelenme.org
18- İzmir İşlenmiş Meyve Sebze Kümesi
“İzmir İşlenmiş Meyve Sebze Kümesi”, sektörel örgütlenme yapısı kurmak, hedef müşteri ve zincir marketlerde sağlıklı ve kaliteli ürün kullanma bilincinin artırılması, uluslararası fuarlara katılımda bölgeselliği ön plana çıkartarak küme imajının oluşturulması, sektöre hizmet veren bir Ar-Ge koordinasyon merkezinin oluşturulması, mevcut Ar-Ge destekleri ile ilgili sektörün farkındalığının artırılması amaçlanmıştır.
