Multipl Sklerosis (MS) nedir?

Multipl Sklerosis (MS)Danışmanımız ve Yazarımız Dr. Gülsemin Güloğlu, Vehbi Koç Vakfı Amerikan Hastanesi’nden Nöroloji Uzmanı Bülent Kahyaoğlu ile Multipl Sklerosis (MS) ve tedavisi üzerine konuştu.

MS beyin ve omuriliği tutan bir bağışıklık sistemi hastalığıdır. Tuttuğu yere göre görme, konuşma, uyuşma, hareket etme, denge, idrar yapma gibi çeşitli işlevlerde bozukluk yapabilir. Ana bozukluk sinir liflerinin çevresini saran miyelin kılıfının bozulmasıdır. Kesin nedeni bilinmemektedir. Genetik ve çevresel etmenlerin ortak etkisi olduğuna inanılmaktadır. Gençlerde ve ekvator çizgisinin uzağındaki yerlerde daha sıktır. 20-40 yaş arası kadınlarda sıktır. Sigara içimi, çocukluk çağında şişmanlık, D vitamini eksikliği riski arttırmaktadır.

Tanı yöntemleri nedir?
Yakınmaları değerlendirip, nörolojik muayeneyi yapan nörolog ilk ve en önemli adımdır. MRI, kan testleri, beyin omurilik sıvısı incelenmesi, uyarılmış potansiyel gibi ileri incelemeler kesin tanı için gereklidir. Klinik kesin tanı için; en az iki belirti atakları ve en az iki ak madde doku bozukluğu (bulgu veya MR görüntü) gereklidir. İnceleme destekli kesin tanı için en az iki belirti atakları ve beyin omurilik sıvısında özel bandların saptanması gereklidir. Olası MS tanısı için; iki belirti atağı ve bir ak madde doku bozukluğu veya beyin omurilik sıvısında özel band varlığı gereklidir.

Klinik gidiş nasıldır?
İlk atağını geçiren bir hastada geleceği öngörmek zordur. Ancak kadın cinsiyet, alevlenme-sönme ile gidiş, ilk yıllarda az atak sayısı ve başlangıçta optik nörit veya duysal bulguların olması iyi bir gidişi destekler. Zaman içindeki gidişe göre dört alt grup ortaya çıkar: 1- Alevlenme sönme tipi (ataklar iz bırakmadan geçer, aralıklı tekrarlar) 2- İkincil ilerleyici (Ataklar arasında sönme olmadan ilerleyici tablo) 3-Birinci ilerletici (İlk ataktan itibaren ara vermeksizin yatağa bağlı duruma getiren tablo) 4- İlerleyici tekrarlayıcı (Baştan itibaren düzenli kötüleşme üzerine eklenen kesin ataklar).

Tedavisi var mıdır?
Ani atakların tedavisinde miyelin kılıfındaki iltihabı azaltmak için yüksek doz kortizon damar yoluyla verilir. 10 gün süren bu tedavide klasik kortizon yan etkileri oldukça azdır. Tuzsuz ve az şekerli yemek dışında özellik taşımaz. Tekrarlayıcı ataklarda interferon enjeksiyonları ve son yıllarda kullanımı yaygınlaşmaya başlayan ağızdan alınan ilaçlar oldukça etkilidir. İnterferon iğneleri giderek gelişmekte ve hastalara kolaylık sağlamaktadır. Korunma anlamında D vitamini eksikliğinin giderilmesi oldukça önemlidir.

Güvenilir bilgi kaynakları nelerdir?
- Türkiye MS Derneği  www.turkıyemsdernegi.org
- MS Aktif  www.ms-aktif.com
- MS Blogpot http://multıplskleroz.blogspot.com
- National MS Society (İngilizce) www.nationalmssociety.org