KobiEfor Sanayi Ekonomi Dergisi

Tüm OSB'ler / OSB'lere güçlü pozitif ayrıcalıklar

OSB

OSBÜK (OSB Üst Kuruluşu) Yönetim Kurulu Başkanı ve Gaziantep Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu Başkanı Cahit Nakıboğlu ile Organize Sanayi Bölgeleri (OSB’ler) açısından 2014 yılının nasıl geçtiğini, sorunları, OSBÜK’ün çözüm önerilerini, 2015 yılı ve uzun vadeli hedeflerini konuştuk.

Türkiye’de üretimin planlı üsleri; Cahit Nakıboğlu, üretimin planlı üsleri OSB’ler kervanına sayısal artış anlamında, 2014 yılında 8 OSB daha eklenerek Bilim, ‘Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ ve ‘Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’ uhdesinde tüzel kişilik kazanan OSB’lerin toplam sayısının 289’a ulaştığını söylüyor
Cahit Nakıboğlu, 2014 yılında özellikle yabancı firmaların OSB’lerdeki yatırımlarında ciddi bir artış olduğunu gözlemlediklerini söylüyor: “Ülkemizde hakim olan istikrar havası bunun birinci derecede nedenidir. Hepimiz biliyoruz ki siyasi istikrarı olmayan bir ülke ekonomi başta olmak üzere her anlamda büyük risk taşıyor manasını taşımaktadır. Yabancı yatırımcı istikrar ve güven üzerine yatırımlarını gerçekleştiriyor. Bu manada ülkemizin doğusundan batısına birçok OSB’de uluslararası firmaların boy gösterdiğini görüyoruz.”

2014 OSB performansı: Cahit Nakıboğlu, OSB’lerin 2014 yılını şöyle değerlendiriyor: “2014 yılında OSB’lerimiz, geleneksel yönetim sisteminden, modern yönetim sistemine geçiş yapmayı sürdürdüler, bununla birlikte; mesleki teknik eğitim liseleri, teknoparklar, teknoloji transfer ofisleri, teknoloji tasarım merkezlerinin yaygınlaşmasının yanısıra üniversite-sanayi işbirliği, Ar-Ge, inovasyon gibi global dünyanın kabul ettiği yenilikçi fikirler, sözcük anlamlarının dışına çıkmayı başararak güncel hayata entegre olmaya başladılar, umarız ki bu güzel gelişmeler önümüzdeki dönemde de artarak devam eder. OSB’ler bu yılda ülkemizin ihracat rekorları kıran ürünlerin üretildiği, ana merkezler haline gelerek bizlere büyük övünç kaynağı teşkil etmişlerdir.  Buna bağlı olarak istihdam ve üretim artmıştır. OSBÜK’ün yaptığı birbirinden çeşitli etkinlik ve faaliyetler neticesinde OSB’lerimizin kamuoyundaki tanınırlığı gittikçe artmaya devam etmiştir. Bu konuda önümüzdeki süreçte çok farklı çalışmalar yapacağımızı şimdiden ifade etmek istiyorum.”

OSB’lere ayrıcalıklar: Özel mevzuatına uygun olarak yer seçimi yapılarak tüzel kişilik tanınan OSB’lerin arazi temini ve faaliyet alanının gerektirdiği ihtiyaçlara karşı her türlü altyapı, arıtma tesisi ve sosyal tesisleri en gelişmiş şekliyle ve minimum maliyetle yaparak işlettiklerini belirten Nakıboğlu, “Kalkınmada öncelikli yörelerde bulunması veya yatırım önceliği dikkate alınan bazı OSB’lere Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından düşük faizli kredi verilmesi dışında devletin bir katkısı olmamaktadır. Devletimize hiç bir yük olmadan ‘Kendin Yap, Kendin İşlet’ modeli ile yatırım yapan, ‘Tek Durak Ofis’ mantığı ile sanayicinin her türlü ihtiyacını en kısa sürede karşılayan OSB’lerin, sanayiciler için cazibe noktası haline getirilmesi, her türlü teşvikin yalnızca OSB’lerde yapılacak yatırımlara verilmesi ve OSB sanayicilerinin onure edilerek ödüllendirilmesi gereklidir” diye konuşuyor. Nakıboğlu, bu noktada OSB içerisinde ve OSB dışarısında yatırımlar arasına kalın bir çizgi çizilmesi gereğinin vurgulanmasından yana: “OSB’lere güçlü pozitif ayrıcalıklar sağlanmalıdır.”

OSB’lerde sorunlar: Cahit Nakıboğlu, OSB’lerin sorunlarını şöyle özetliyor: “OSB’lerimiz her geçen gün büyüyor ve gelişiyor. Yeni sektörler, yerli ve yabancı yeni yatırımlar OSB’lerimizle buluşuyor. Bu nedenle değişen gelişen dünya koşullarına göre biz de kendi kanun, yönetmelik gibi mevzuatımızı acilen gözden geçirmek durumundayız. Eğer dünya ile rekabet etmek, 2023 ekonomik hedeflerini yakalamak istiyorsak OSB’lerimizin önünü açacak gerekli yasal mevzuat değişikliklerini bir an önce hayata geçirmek durumundayız, yani oyunu kuralına göre oynamalıyız. Bizler çalışma usulümüze göre değişik periyotlarda ilgili Bakanlıklarımıza sorunlar ve çözüm önerilerimiz hakkında sürekli iletişim halinde kalarak kapsamlı raporlarımızı sunuyor ve takip ediyoruz. Sağolsunlar başta sayın Bakanımız Fikri Işık ve Bakanlık bürokratlarımız OSBÜK ve OSB’lerimize büyük önem veriyorlar. Burada özellikle bir iki sorunu şöyle dile getirebiliriz: OSB’lerin en önemli sorunu pek çok kamu hizmetini başarı ile yerine getirmesine rağmen Kamu Kurumu veya Kamu Kurumu Niteliğinde Mesleki Teşekkül vasfını taşıması gerekirken mevcut kanuna göre ‘Özel Hukuk Tüzel Kişiliği’ vasfını taşımasıdır.”

Yatırımlar OSB’lere kaydırılmalı: Nakıboğlu, mevzuat değişikliği konusunda; “Savunma sanayi, ağır sanayi ve özellik arz eden entegre tesisler gibi özellikleri taşıması nedeniyle Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan izin almış olanlar hariç 2 bin metrekareden büyük kapalı alan gerektiren her türlü sanayi yatırımının küçük sanayi siteleri ve OSB’lerde yapılmasının zorunlu veya cazip hale getirilmesi gerektiğini düşünüyor ve bunu sağlayacak bir yasal düzenleme yapılmasını bekliyoruz. Bu durumda tarım ürünleri deposu gösterilerek veya çeşitli nedenlerle yol kenarlarına, su kenarlarına, tarlaların ortasına sanayi tesislerinin kurulması önlenecek, bugün Islah OSB adı altında çok büyük masraflarla düzeltmeye çalıştığımız çarpık sanayi alanlarının oluşması önlenmiş, tarım alanlarının tarım için kullanılması sağlanmış ve sanayiden kaynaklanan çevre sorunları OSB yönetimlerinin etkili çalışmaları sonucu minimize edilmiş olacaktır. Tabi ki tekrar belirteyim bunlar OSB’lerimizin sorunlarının tamamı değildir” diyor.

OSB’ler milli ihraç projesi: Cahit Nakıboğlu, OSB’lerin yabancı sermaye için cazibelerinden sözediyor: “Organize Sanayi Bölgelerimiz bugün ülkemizin yüz akı olarak milli ihraç projesi haline gelmiştir. Planlı sanayi modelinde dünya devletlerine örnek olabilecek kadar uzman olunmuştur. Bu sebeple yabancı heyetler rol model alınan ülkemiz OSB’lerimizi ve işletmelerimizi yakından tanımak, incelemek için sürekli ziyaretler düzenlemektedirler. Mevcut OSB mevzuatımızı kendi dillerine çevirerek kendi ülkelerinde de uygulamak istemekteler. Ülkemizde nasıl ki Türk Vatandaşı olan, gerçek ve tüzel kişiler OSB’lerde yatırım yapabiliyorlarsa mevzuat çerçevesinde yabancı yatırımcılarımız da katılımcı sıfatlarıyla yatırımlarını gerçekleştirebilmektedirler. Burada yabancı yatırımcıların iş ve işlemlerini sadeleştirmenin ve bürokrasinin daha da minimize edilmesinin faydalı olacağı kanaatindeyiz. Ayrıca ülkemizde ki sanayicilerimizi ve OSB’lerimizi doğru ve nitelikli yabancı yatırımcılar kazandırmak amacıyla hizmet gösteren Başbakanlık’a bağlı Yatırım ve Destek Ajansı’nın da yeni dönemde daha etkin çalışma yapmalarını bekliyoruz. Biz burada OSBÜK olarak yurtiçinde yaptığımız gibi yurtdışında da yapılması gereken ne varsa üzerimize düşen görevlere hazır olduğumuzu söylüyoruz.”

Yüksek teknolojili ürünler: Cahit Nakıboğlu, Türkiye’nin 2023 yılında 500 milyar dolar ihracat ve dünyanın ilk 10 ekonomisi arasında yeralma hedefine ulaşmasında en önemli enstrümanların Organize Sanayi Bölgeleri olduğunu vurguluyor: “Bundan dolayı bölgelerimizde faaliyet gösteren firmalarımız kendilerini çağın gerektirdiği gibi teknololojik yeniliklerle donatmaktadırlar. Yüksek teknolojik ürünler üretmeliyiz. Bölgelerimizde ki ürettiğimiz kaliteli ürünlerle, geçmişte olduğu gibi yerli firmalarla yarışma yerini, dünya devleriyle rekabete bırakmıştır. Üretim üslerimizde modern çağın gereği bilimsel yaklaşımlar benimsenerek teknolojik yenilikler, Ar-Ge, global pazar ve inovasyona büyük önem verilmelidir. Son yıllarda girişimciliğe, yenilikçiliğe ve araştırmaya olan ilginin artmasına karşın Hükümetimiz’ce verilen desteklerin de büyük oranda artırılmasının faydalı olacağını düşünüyoruz. OSB’lerimizdeki teknoloji tasarım merkezlerinin bütün OSB’lerde olmazsa olmazlar arasında olduğu bilinmelidir.”

Enerji maliyetleri: Türkiye’de sanayi ürünleri maliyetinde enerji girdisinin payının önemine değinen Nakıboğlu, enerji fiyatlarıyla yapılacak desteklerin sanayiciye, sanayi ürününe, istihdam ve ihracata direkt olarak yansıdığını ifade ediyor: “Bu sebeple yatırımların OSB’lere yönlendirilmesinde de en önemli etken OSB yatırımcıları için enerji fiyatlarının düşük olması olacaktır. Ülkemizde uzun süredir serbest enerji piyasası oluşturulmaya çalışılmakta ise de şu ana kadar tam anlamıyla piyasa oluşmamış ve serbest piyasada arz fazlası olmadığından beklenen rekabet fiyatlara yansımamıştır. Serbest piyasa faaliyetleri sebebiyle farklı enerji fiyatı uygulama olanağı bulunmamaktadır. OSB’lerin enerji maliyeti yönünden cazip hale getirilebilmesi amacıyla OSB Tüzel Kişiliği aracılığı ile OSB yatırımcısı tarafından tüketilen elektrik ve doğalgazın fiyatına dahil edilen ÖTV’nin (Özel Tüketim Vergisi) iadesi faydalı olacaktır.
OSB katılımcılarının direkt ilgisi olmamasına rağmen OSB’lerden ve dolayısıyla sanayicilerden elektrik tüketim bedeli üzerinden; TRT Payı, Belediye Tüketim Vergisi, ÖTV, kalite hizmet bedeli gibi vergi ve fonlar tahsil edilmektedir. Sözkonusu fonların kaldırılması halinde sanayicilerin en önemli girdilerinden olan enerji maliyetleri kısmen de olsa düşecek ve OSB’ler yatırımcılar için cazip hale gelecektir.”
OSBÜK Başkanı Cahit Nakıboğlu, 2015 yılına ilişkin dileklerini ise şöyle paylaştı: “Bu vesileyle 2015 yılının ülkemiz ve Türk sanayisinin atılım yılı olmasını temenni eder, yeni yılda tüm insanlığa barışın hakim kılmasını diler, üreten Türkiye’nin lokomotifi OSB’lerimiz ve sanayicilerimiz adına, yeni yılınızı kutlar sağlık, mutluluk ve başarılar dileriz. Ayrıca sizlerin de, OSB’lerimizin gelişmesi adına yapmış olduğunuz yayımlardan dolayı teşekkür eder, yayım hayatınızda başarılar dilerim.”

Sitemizden en iyi şekilde faydalanmanız için çerezler kullanılmaktadır.