Page 10 - Dijital KobiEfor-Eylül 2021

MAKALE

Endüstri 4.0 da nereden çıktı?

Üretim bandınız, hattınız, süreçleriniz, bu süreçlerin içindeki makineler, insanlar,
yazılımlar, depolar vb. bütün paydaşlar, birbirleri ile dijital olarak konuşabiliyorsa
bir sonraki aşama için yani Endüstri 4.0’a geçmeye hazırsınız diyebiliriz.

Endüstri 4.0 terimi ortada yokken bundan sonraki süreçte epey revaç-
kimse kimseye, “Sen daha Endüstri ta olacak konuların başında yer ala-
2.5’tesin, 3.1’e geçememişsin” de- cak. Bu analizlerde de elbette yine
yip etiket koymuyordu. Ne zaman ki üretimin paydaşları devrede olacak.
Endüstri 4.0 kavramı popüler olma- Makinelerin, insanların, operatörle-
ya başladı, ortalık sanki biraz karış- rin, süreçlerin (süreçler de bir pay-
tı. Eskiden hepimizin gündemindeki daştır çünkü talimatları ve prose-
asıl konu, endüstriyel otomasyondu. dürleri tanımlarız), stok yazılımların,
Basitçe, makineler aralarında ko- siparişlerin, müşterilerin… Bunların
nuşsun, anlaşsın, en fazla görsel yol- tamamının daha önce neyi nasıl yap-
larla derdini bize anlatabilsin istiyor- tığını, hangi siparişi hangi hızla yap-
duk. Sonra hesaplamalar yapılmaya tığını, nasıl teslim ettiğini, dönemsel
başlandı. Fabrikalara karne gibi puan olarak hangi hızlarda hangi perfor-
verilmeye başladı. “A tesisi Endüstri mansla çalıştığını, hangi makinenin
veya hangi üretim hattında hangi
2.3’te kaldı, B tesisi Endüstri 3.4’e Özgür Aslan
yükseldi” söylemlerinin hesaplama BrandIT Mühendislik Kurucusu ürünü nasıl imal edebildiğini bilerek
yöntemleri hala tartışmalı bir konu. gelecek planlaması yapmak gerekir.
Karmaşık hesaplara gerek yok, üre- re dökülmeye başlandı o zaman biz, Artık yazılımlar bu planlamaları ya-
tim sektörünün bakması gereken tek veriye dayalı analiz yapmaya ve bazı parken bizlere olağanüstü şekilde
bir gösterge olmalı: “Üretimin tüm ciddi kararlar almaya başladık. Yine destek olabiliyor.
paydaşları birbirleri ile dijital olarak korona günlerinde gördük ki, önem- Endüstriyel Nesnelerin İnterneti
haberleşebiliyor mu?” Bence en te- li olan planlama değil, doğru veriyle Platformları: Firmalarla görüştü-
ğümüzde şunu anlıyoruz; artık, “Ben
mel soru budur. hızlı karar alabilmekmiş. Çünkü ha- bir yazılıma yatırım yapıp yıllarca
Üretim bandınız, hattınız, süreç- yat öyle sürprizler hazırlıyor ki bizim
leriniz, bu süreçlerin içindeki maki- titizlikle hazırlanmış planlarımız bir verdiğim paranın karşılığını çıkar-
makla uğraşmayayım, mümkünse
neler, insanlar, yazılımlar, depolar vb. anda anlamsız kalabiliyor. Planları bana özel olsun. Benim süreçlerimi,
bütün paydaşlar, birbirleri ile dijital ne olursa olsun, şu an işletmeler için benim üretim tarzımı, benim en-
olarak konuşabiliyorsa bir sonra- en önemli konu plan dışı aksiyonları düstrime, sektörüme özel bir ürün
ki aşama için hazırsınız demektir. hızlıca alabilmek. Bu aksiyonları al- olsun. Kendi gelişimime ve süreçle-
Popüler söylemle, Endüstri 3.0’ı ta- madan önce de doğru kararları vere- rime göre adapte edebileyim” istiyor.
mamlamış, Endüstri 4.0’a geçmeye bilmek. Hızlı karar alabilmek için de Çünkü dünya çok hızlı değişiyor. Fir-
hazırsınız diyebiliriz. Daha gelenek- elinizde yeterli miktarda veri olması malar da hızlı değişmeye çalışıyor.
ilk şart.
sel söylemle; üretim süreçlerinin hiç- Bugün alıp 5 yıl boyunca hiç değiş-
bir aşamasında kağıtlarla, e-posta ile Planları çöpe mi atalım?: Bunları tiremediği bir yazılımı kullanmak
yazarken, planları çöpe atalım demi-
ya da telefonla bilgi almaya ihtiyacı- kimseye iyi bir fikir gibi gelmiyor.
nız yoksa, bugünün şartlarında geçer yorum. Elbette bir işin, bir kurumun Abonelik sistemiyle hizmet veren
devamlılığı için doğru planlamaya
not alabilirsiniz. Ancak hala ortada ve hatta iyi bir detay çizelgeleme Endüstriyel Nesnelerin İnterneti
elle girilen veriler, kulaktan kulağa Platformları bu anlamda en büyük
sistemine ihtiyacı vardır. Söylemek
aktarılan bilgiler varsa; acilen aksi- istediğim karar verirken sıkı sıkıya yardımcımız. Bir-iki sene boyunca
yon almazsanız gelecek dönem sınıf- kullandığınız uygulamaları yeni sü-
sadece plana bağlı kalamayız. Asıl
ta kalabilirsiniz, haberiniz olsun. olarak dayanağımız anlık veriler ve reçlere, yeni üretim yöntemlerine
Koronavirüs örneği: Örneğin; ko- geçmişten biriktirdiğimiz verilerdir. geçtiğinizde, çok hızlı bir şekilde
ronavirüs salgınının hemen başında, Bu sebeple geçmiş veriyle gelecek web sayfası yapar gibi uygulama
hazırlıksız yakalanmıştık. Bu yüzden planlarını daha doğru tahminlemeyi geliştirebildiğiniz platformlar. Artık
önce sayıları görmek istedik. “Acaba sağlayan ‘kestirimci analitik’ kavramı hız, esneklik ve ölçeklenebilirlik en
kaç vaka var, vakaların toplam nüfu- artık sıkça karşımıza çıkıyor. önemli konular.
sa oranı ne, günlük test sayısı kaç, Geçmiş veriye dayanarak ge- Yazılımlar iş hayatımızı her gün
test sonuçlarına göre ölüm ve iyileş- lecek tahminlemesi yapmak veya biraz daha değiştiriyor, ama biliyo-
me oranları nedir?” vb.… Ne zaman gelecekteki olasılıklara göre farklı ruz ki her zaman aslolan insan ve
ki bu veriler elimize ulaşmaya başla- senaryolar ve aksiyon planları ha- her şey insan için… Sağlıklı ve güzel
dı, günlük olarak yayınlandı, grafikle- zırlamak, yani tahmine dayalı analiz günler dileklerimle.

10 KobiEfor Dijital (\OÖO