Page 18 - KobiEfor Eylül 2021

KAPAK

• Bu durumdan kaçınma olasılığı; Dünya 3 dere- ye tarafından imzalandı. Ozon ta-
ce daha fazla ısınır ve buzul karbonları açığa çıkarsa bakasındaki değişikliklerin neden
sıfıra yakın. olduğu olumsuz çevresel etkilere
Sıcaklık 5 derece artarsa… karşı insan sağlığını ve çevre-
• İki kutupta da tüm buzullar erir. yi koruma amacıyla anlaşmaya
• Yağmur ormanları çöle dönüşür. varıldı. Ozon Tabakasını İncel-
• Denizler kıta içlerine kadar girer. ten Maddelere İlişkin Montreal
• Volkanik patlamalar Protokolü’ne, Türkiye 19 Aralık 1991’de taraf oldu.
meydana gelir. Patla- Kyoto Protokolü: Küresel ısınma ve iklim deği-
mayla ortaya çıkan me- şikliği konusunda mücadeleyi sağlamaya yönelik
tan gazı, sıcaklıkları 55 uluslararası tek çerçeve. BMİDÇS içinde 1997’de
milyon yıl önceki seviyeye (Kyoto’da gerçekleştirilen BMİDÇS 3. Taraflar
getirir (Kuzey Kutbu 55 Konferansı’nda kabul edildi) imzalandı, 2005’te yü-
milyon yıl önce 23 dere- rürlüğe girdi. Türkiye 2009’da Kyoto Protokolü’ne
cede yarı tropik iklimdeydi). taraf oldu. 2010 itibariyle 191 ülke ve Avrupa Birliği
• Ekonomiler çöker. taraftır. Protokolü imza-
• Kalan az sayıdaki kaynak için iç savaşlar, katli- layan ülkeler, karbon-
amlar gerçekleşir. dioksit ve sera etkisine
• Bu durumdan kaçınma olasılığı; eğer sıcaklık neden olan diğer beş
4 derece artıp yer altındaki metan ortaya çıkarsa gazın salınımını azalt-
yüzde sıfır. maya veya bunu yapamı-
Sıcaklık 6 derece artarsa… yorlarsa karbon ticareti
• 251 milyon yıl önce yaşanan ve türlerin yüzde yoluyla haklarını arttırmaya söz verdi. Protokol,
95’ini yok eden sıcaklıklara ulaşılır. ülkelerin atmosfere saldıkları karbon miktarını
• Dünya kupkuru bir 1990’daki düzeylere düşürmelerini gerekli kılıyor.
çöle dönüşür. Protokolün 2008-2012 yıllarını kapsayan birinci yü-
• Aşırı ısınan denizlerde kümlülük döneminde Türkiye’nin herhangi bir sayı-
tüm hayat formları ölür. sallaştırılmış salım sınırlama veya azaltım yüküm-
• Dünya üzerinde yaşa- lülüğü bulunmuyor.
yan tek canlı olarak bakte- Paris Anlaşması: Paris Anlaşması, BMİDÇS kap-
riler kalır. samında, iklim değişikliğinin azaltılması, adaptas-
* Kaynakça: http://www.tarafsizhaberajansi.com/2019/05/15/ yonu ve finansmanı hakkında 2015’te imzalanan,
dunyamiz-isiniyor-her-bir-derece-sona-goturuyor-iste- 2016’da yürürlüğe giren bir an-
6-derecelik-bilimsel-senaryo/
* Kaynakça: https://www.bbc.com/turkce/haberler-dun- laşmadır (Kyoto Protokolü’nün
ya-51133428 2020’de sona erecek olması se-
NOT: ** Dünya İklim Konferansı’ndan kısa süre önce Birleş- bebiyle Fransa’nın Paris kentin-
miş Milletler, 2100 yılına kadar küresel ısınma ölçümlerinin 3.2 de 2015’te gerçekleştirilen 21.
dereceye kadar çıkacağı uyarısında bulundu. (** 2017 tarihli
t24 haberi: https://t24.com.tr/haber/5-ulke-5-felaket-dunya- Taraflar Konferansı’nda-COP21,
3-derece-isinirsa-neler-yasanacak,492318) 2020’den sonra geçerli olacak
Paris Anlaşması kabul edildi). Metne 197 ülke imza
Türkiye ve uluslararası iklim anlaşmaları * attı, 191’i onayladı. Mart 2021 itibarıyla BMİDÇS’nin
Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve 191 üyesi (191 ülke) anlaşmaya taraftır. İklim krizi-
Sözleşmesi (BMİDÇS): İklim değişikliği sorununa nin önüne geçmek amacıyla ülkelerin ortak hare-
karşı küresel tepkinin temelini oluşturmak üzere ket etmelerini öngören Paris Anlaşması, küresel
1992’de kabul edildi, 1994’te yürürlüğe girdi. 194 ortalama yüzey sıcaklığındaki artışı 2 derece ile
tarafı bulunan Sözleşme, neredeyse evrensel bir sınırlandırmayı, mümkünse 1.5 derecenin altında
katılıma ulaştı. Sözleşmenin nihai amacı, atmos- tutmayı amaçlıyor. Onaylamayan altı ülke arasında
ferdeki sera gazı birikimlerini, iklim sistemi üze- Eritre, Libya, Irak, İran, Yemen ile birlikte Türkiye
rindeki tehlikeli insan kaynaklı etkiyi önleyecek bir de var. Türkiye Paris Anlaşması’na taraf olmamakla
düzeyde durdurmak. Türkiye, 2004’te taraf olarak birlikte, Niyet Edilen Ulusal Katkı Beyanı’nı 2015’te
BMİDÇS’ye katıldı. Sözleşme Sekretaryası’na sundu. Türkiye’nin ulu-
Viyana Sözleşmesi ve Montreal Protokolü: sal katkı beyanına göre; sera gazı emisyonlarının
Ozon tabakasının korunmasına dair 1990’da Bir- 2030’da referans senaryoya (BAU) göre artıştan
leşmiş Milletler (BM) İnsan ve Çevresi Konferansı yüzde 21 oranına kadar azaltılması öngörülmüştür.
Beyannamesi’nin ilgili hükümleri kapsamında Türki- * Kaynakça: https://iklim.csb.gov.tr/

18 KobiEfor (\OÖO