Kurumlarda işlemlerin elektronik hale gelmesi dönüşüm için tek başına yeterli değil…

Rahmi Aktepe
TBD (Türkiye Bilişim Derneği) Genel Başkanı

Ülkemizde bilgisayar kullanımı 1960’larda Karayolları Genel Müdürlüğü’nde başladı. Yani, bilişim ülkemizde 60 yılı aşmakta olan bir geçmişe dayanıyor.
Bilişimin kalkınma için çok önemli bir destek olduğuna inanan akademisyen ve bilgi işlem görevlileri 1971’de Türkiye Bilişim Derneği’ni kurdular ve o günden itibaren TBD, başta kamunun bilişim ile gelişme yolunu hızlandırma yönünde çalışmalarına başladı. Dolayısı ile bu süreç TBD’nin bilişimle kalkınma amaçlı çabalarıyla iç içe gelişmiştir diyebiliriz.
Zaman içerisinde gelişen bilişim teknolojileri, kamu hizmetlerinin sunumunda köklü değişimlere yol açmış ve küreselleşme sürecinde tetikleyici unsurlardan olmuştur.
Giderek sayısal değerlere bağlanan ekonomi, tüm sektörleri derinden etkileyerek, değişim dalgasını başlatmış ve dünyada başta kamu hizmetlerinin bilgi ve iletişim teknolojileri aracılığıyla sunumu olarak ifade edilen e-devlet kavramı bu süreçte ortaya çıkmıştır.
TBD olarak ‘Bilişim’le Dönüşüm’e katkı verme çabalarımız, ülkemizin bilişimi bir ekonomik kaldıraç olarak kullanıp; ticari, teknolojik, velhasıl tüm üretim ve yaşam alanlarında kendisini kanıtlaması amacıyla, yıllarca sürmüştür.

1975 yılında kurucularımızın önerisi ve desteği ile DPT ‘EBİ Sürekli Özel İhtisas ve Bilimsel ve Teknik Enformasyon Özel İhtisas Komisyonları’nın oluşturulması sağlanmıştır. TBD bu kapsamda DPT ile çalışmalarına ortak raporlar ve etkinlikler kapsamında uzun yıllar devam etmiştir. Böylece bir sivil toplum kuruluşunun kamuya yönelik strateji geliştirilmesine katkısı ortaya çıkmıştır.
Takip eden yıllarda devam eden çabalarımız, 2002’de AB 6. Çerçeve Programı’na katılınması ile e-Dönüşüm ve e-Türkiye kavramlarının gündeme gelmesi ve sürdürülebilirliği için derneğimiz çalışma grupları, özellikle de e-Dönüşüm / e-Türkiye Çalışma Grubu, içerisinde tarafların koordinasyonunu tamamen üstlenmiş, ilgili devlet kurumları ile işbirliği halinde e-Dönüşüm İcra Kurulu çalışmalarında da ayrıca önemli rol almıştır. Bugün de TBD, başta Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımız olmak üzere birçok bakanlığımız ve Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisimiz ile yakın çalışmalarını sürdürmektedir.
Dijital teknolojilere dayalı uygulamaların kullanımı yoluyla dönüşümü gerçekleştirmek önemlidir. Bu dönüşümün, sadece teknoloji dönüşümü değil, içinde mevzuat dönüşümü, süreç, insan kaynağı dönüşümü hatta değişimin yönetimini kapsayan ve lokomotifi teknoloji olan bir yaklaşım olduğunu unutmamalıyız.

TBD/Dijital Endeks 2020 araştırmasının sonucuna göre, ülkemizde devlet ekseninin skoru 71’dir. Dijital Devlet, uzun yıllardır ülkemizin gündeminde olan ve görece başarı sergilediğimiz bir alan olmuştur. Özellikle, e-Devlet Kapısı (Dijital Türkiye Platformu), Elektronik Belge Yönetim Sistemi, T.C. Kimlik Kartı, merkezi bütçe, ihale yönetimi gibi hizmetler ile siber güvenlik ve açık kaynak kodlu yazılım çalışmaları güçlü yanımızı oluşturmuştur. Diğer yandan konuya yönelik güncel stratejiler, açık veri, kamu bilişim uzmanlığı, kurumsal mimari, kurumlar arası veri yönetişimi gibi unsurlarda ilgili faaliyetlerin eksik kaldığı gözlemlenmiştir.
Gerçek dönüşümü gerçekleştirmek, ‘tüm unsurlarla haberleşen, veriyi koordinasyon içerisinde kullanışlı kılan ve bugünün yüksek standartlarına uygun düzeyde yapay zekâ, bulut bilişim ve blok zincir gibi teknolojilerin beraberinde getirdiği avantajları etkin ve verimli kullanmak yoluyla kendiliğinden işler, şeffaf, hızlı ve yasa koruyucu bir şekilde işletmeyi’ kapsar.
Başta siber güvenlik olmak üzere yerli kabiliyetlerimizle yazılım geliştirmek de dönüşümün en temel göstergelerinden biridir. Ar-Ge yatırımları ve yazılım geliştirme alanına destek programları bu anlamda kamuya çok önemli bir kazanç olarak geri dönecektir. Bu arada kamu bilgi işlem personelinin özlük haklarının gelişmesini de bu bütünün içinde görmekteyiz.