01.07.2018, 08:00
7470
Şirketlerde Yıllık Ücretli İzin Kullanımı
Şirketlerde izinler hem çalışanlar hem de işverenler tarafından bilinmesi gereken önemli konular arasında yer almaktadır. Yaz sezonunun başlaması ile birlikte şirketlerde izin kullanımı gündemdeki konular arasındadır.
Yıllık ücretli izin ile ilgili kanuni maddeleri; 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 53-54-55-56-57-58-59-60 maddeleri ve yine aynı Kanun’un 60. maddesinin son bendi hükmü gereği, 03/03/2004 tarih ve 25391 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan yıllık ücretli izin yönetmeliği ile yapılan açıklamalar oluşturmaktadır.
Yıllık ücretli izin hakkı ve izin süreleri
Yıllık ücretli izine hak kazanabilmek için, çalışanın, işe başladığı günden itibaren aynı işverenin bir veya birden fazla işyerinde toplam olarak en az bir yıl çalışmış olması şartını sağlaması gerekmektedir.
İşveren ile çalışan arasında düzenlenmiş olan iş akdinde deneme süresi var ise bu süre de yıllık ücretli izin hesabına dahil edilecektir.
Yıllık ücretli izin süreleri belirlenirken çalışanın aynı işverene ait bir veya birden fazla çalışma süreleri (kıdemi) ile yaşı dikkate alınmaktadır.
Aynı işverene tabi çalışmalarına göre çalışanlara verilecek yıllık ücretli izin süresi;
Hizmet süresine göre;
1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil) çalışanların izin süresi 14 günden az olamaz
5 yıldan fazla 15 yıldan az çalışanların izin süresi 20 günden az olamaz
15 yıl dahil ve daha fazla çalışanların izin süresi 26 günden az olamaz
Yaş Kriteri;
Çalışan 18 veya daha küçük yaşta ise izin süresi 20 günden az olamaz
Çalışan 50 veya daha büyük yaşta ise izin süresi 20 günden az olamaz
Yıllık ücretli izin sürelerine hafta tatili günü dahil değildir.
Yıllık ücretli izin süresi içerisine denk gelen hafta tatili izinleri, yıllık ücretli izin süresine eklenir. Genelde Pazar günleri kullanılan Hafta tatili günleri, izin sürelerine ilave edilecektir. Yasa hükmü gereği hafta tatili en az 35 saat olarak uygulanacak olup, en geç Cumartesi günü saat 13:00’de başlar.
Yıllık izin süreleri iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir.
Yıllık ücretli izin süresi, izine denk gelen milli ve dini bayram günleri kadar uzar.
‘Hafta tatili’nin dışında yıllık ücretli izin süresine denk gelen, milli ve dini bayram süreleri kadar, yıllık ücretli izin süresi uzar.
Resmi Bayram ve Tatil Günleri
1 Ocak yılbaşı: 1 gün
Ulusal Bayram Günü 29 Ekim: 28 Ekim günü saat 13.00'ten 29 Ekim günü, 1.5 gün
23 Nisan günü Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı: 1 gün
1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü: 1 gün
19 Mayıs Atatürk'ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı: 1 gün
15 Temmuz Günü: 1 gün
30 Ağustos günü Zafer Bayramı: 1 gün
Ramazan Bayramı: Arife günü saat 13.00'ten itibaren 3.5 gün
Kurban Bayramı: Arife günü saat 13.00'ten itibaren 4.5 gün
Yıllık ücretli izin süresine denk gelen ve yukarıda sayılan resmi bayram ve genel tatil günleri, izin süresine ilave edilir.
Yıllık ücretli izin süresi hesabında
Cumartesi günü
4857 Sayılı İş Kanunu’nun hafta tatili ücreti başlıklı 46. maddesinde; hafta boyunca kesintisiz olarak çalışmış olmak koşulu ile (Resmi Bayram ve Tatil günleri ile kanunda sayılan diğer haller çalışılmış gibi hesaplanır) 7 günlük zaman dilimi içerisinde en az 24 saatlik kesintisiz dinlenme süresi (hafta tatili) vermesi zorunluluğundan bahsedilmiş olup, 63. maddesinde ise haftalık çalışma saatinin en çok 45 saat olduğu belirlenmiştir.
İşin özelliği gereği bazı işyerleri hafta tatilinin hafta içindeki bir günde kullandırsa da genelde, Pazar günü ‘Hafta Tatili’ olarak kullanılmaktadır. Bu bilgilere göre, Cumartesi ve Pazar günleri çalışmanın olmadığı işyerlerinde, çalışan ile işveren arasında yapılmış yazılı iş akdi ile hafta tatili olarak kullanılan Cumartesi ve Pazar günlerinin, yıllık ücretli izin süresine ekleneceğine dair bir hüküm yoksa yıllık ücretli izin hesabına hafta tatili olarak 1 gün hesaplanacaktır.
İzin kullanımında otomasyon
İzin kullanımı kişinin talebi veya yöneticilerin belirlediği tarihlerde gerçekleşmektedir. İzin kullanımı için şirketlerde izin talep formu kullanılmaktadır veya izin defterine işlenmesi esas olanıdır. Ayrıca izin kullanımı kesinleşene kadar izin tarihlerinde çalışan veya yöneticiden kaynaklanan değişik taleplerinden dolayı tarihler değişebilmektedir. Bu süreçte uygulama zorluğu getirmekte ve kayıtların düzenli tutulmasına engel olmaktadır. İş kanunu gereği tüm izin formları çalışanlar tarafından ıslak imza ile imzalanmalı ve izin defterine ayrıca işlenmelidir. Ay içinde kullanılan izin günü çalışanların bordrolarında yıllık ücretli izin hanesinde yer almalıdır. İş müfettişi şirketlere kontrole geldiği zaman izin defteri ıslak imzalı olarak görmek istemektedir.
Otomasyon ile intranet üzerinden çalışan izin talebini yapabilmekte ve yöneticisine onaya gitmektedir. Mavi yakalıların olduğu, her bir çalışanın bilgisayar kullanmadığı durumlarda yöneticisi çalışan için izin formunu doldurmakta ve sonrasında formu yazdırarak ıslak imzasını almaktadır. Onaylanan izinler insan kaynakları departmanına bilgi olarak gitmektedir. İmzalı izin formları ayrıca insan kaynakları departmanına gönderilerek arşivlemesi yapılmaktadır. Bunun yanında genel uygulama olarak yıl sonlarında insan kaynakları izin defterlerini yazdırarak tüm çalışanlardan ayrıca imzalarını almaktadırlar.
Yıllık ücretli izin ile ilgili kanuni maddeleri; 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 53-54-55-56-57-58-59-60 maddeleri ve yine aynı Kanun’un 60. maddesinin son bendi hükmü gereği, 03/03/2004 tarih ve 25391 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan yıllık ücretli izin yönetmeliği ile yapılan açıklamalar oluşturmaktadır.
Yıllık ücretli izin hakkı ve izin süreleri
Yıllık ücretli izine hak kazanabilmek için, çalışanın, işe başladığı günden itibaren aynı işverenin bir veya birden fazla işyerinde toplam olarak en az bir yıl çalışmış olması şartını sağlaması gerekmektedir.
İşveren ile çalışan arasında düzenlenmiş olan iş akdinde deneme süresi var ise bu süre de yıllık ücretli izin hesabına dahil edilecektir.
Yıllık ücretli izin süreleri belirlenirken çalışanın aynı işverene ait bir veya birden fazla çalışma süreleri (kıdemi) ile yaşı dikkate alınmaktadır.
Aynı işverene tabi çalışmalarına göre çalışanlara verilecek yıllık ücretli izin süresi;
Hizmet süresine göre;
1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil) çalışanların izin süresi 14 günden az olamaz
5 yıldan fazla 15 yıldan az çalışanların izin süresi 20 günden az olamaz
15 yıl dahil ve daha fazla çalışanların izin süresi 26 günden az olamaz
Yaş Kriteri;
Çalışan 18 veya daha küçük yaşta ise izin süresi 20 günden az olamaz
Çalışan 50 veya daha büyük yaşta ise izin süresi 20 günden az olamaz
Yıllık ücretli izin sürelerine hafta tatili günü dahil değildir.
Yıllık ücretli izin süresi içerisine denk gelen hafta tatili izinleri, yıllık ücretli izin süresine eklenir. Genelde Pazar günleri kullanılan Hafta tatili günleri, izin sürelerine ilave edilecektir. Yasa hükmü gereği hafta tatili en az 35 saat olarak uygulanacak olup, en geç Cumartesi günü saat 13:00’de başlar.
Yıllık izin süreleri iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir.
Yıllık ücretli izin süresi, izine denk gelen milli ve dini bayram günleri kadar uzar.
‘Hafta tatili’nin dışında yıllık ücretli izin süresine denk gelen, milli ve dini bayram süreleri kadar, yıllık ücretli izin süresi uzar.
Resmi Bayram ve Tatil Günleri
1 Ocak yılbaşı: 1 gün
Ulusal Bayram Günü 29 Ekim: 28 Ekim günü saat 13.00'ten 29 Ekim günü, 1.5 gün
23 Nisan günü Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı: 1 gün
1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü: 1 gün
19 Mayıs Atatürk'ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı: 1 gün
15 Temmuz Günü: 1 gün
30 Ağustos günü Zafer Bayramı: 1 gün
Ramazan Bayramı: Arife günü saat 13.00'ten itibaren 3.5 gün
Kurban Bayramı: Arife günü saat 13.00'ten itibaren 4.5 gün
Yıllık ücretli izin süresine denk gelen ve yukarıda sayılan resmi bayram ve genel tatil günleri, izin süresine ilave edilir.
Yıllık ücretli izin süresi hesabında
Cumartesi günü
4857 Sayılı İş Kanunu’nun hafta tatili ücreti başlıklı 46. maddesinde; hafta boyunca kesintisiz olarak çalışmış olmak koşulu ile (Resmi Bayram ve Tatil günleri ile kanunda sayılan diğer haller çalışılmış gibi hesaplanır) 7 günlük zaman dilimi içerisinde en az 24 saatlik kesintisiz dinlenme süresi (hafta tatili) vermesi zorunluluğundan bahsedilmiş olup, 63. maddesinde ise haftalık çalışma saatinin en çok 45 saat olduğu belirlenmiştir.
İşin özelliği gereği bazı işyerleri hafta tatilinin hafta içindeki bir günde kullandırsa da genelde, Pazar günü ‘Hafta Tatili’ olarak kullanılmaktadır. Bu bilgilere göre, Cumartesi ve Pazar günleri çalışmanın olmadığı işyerlerinde, çalışan ile işveren arasında yapılmış yazılı iş akdi ile hafta tatili olarak kullanılan Cumartesi ve Pazar günlerinin, yıllık ücretli izin süresine ekleneceğine dair bir hüküm yoksa yıllık ücretli izin hesabına hafta tatili olarak 1 gün hesaplanacaktır.
İzin kullanımında otomasyon
İzin kullanımı kişinin talebi veya yöneticilerin belirlediği tarihlerde gerçekleşmektedir. İzin kullanımı için şirketlerde izin talep formu kullanılmaktadır veya izin defterine işlenmesi esas olanıdır. Ayrıca izin kullanımı kesinleşene kadar izin tarihlerinde çalışan veya yöneticiden kaynaklanan değişik taleplerinden dolayı tarihler değişebilmektedir. Bu süreçte uygulama zorluğu getirmekte ve kayıtların düzenli tutulmasına engel olmaktadır. İş kanunu gereği tüm izin formları çalışanlar tarafından ıslak imza ile imzalanmalı ve izin defterine ayrıca işlenmelidir. Ay içinde kullanılan izin günü çalışanların bordrolarında yıllık ücretli izin hanesinde yer almalıdır. İş müfettişi şirketlere kontrole geldiği zaman izin defteri ıslak imzalı olarak görmek istemektedir.
Otomasyon ile intranet üzerinden çalışan izin talebini yapabilmekte ve yöneticisine onaya gitmektedir. Mavi yakalıların olduğu, her bir çalışanın bilgisayar kullanmadığı durumlarda yöneticisi çalışan için izin formunu doldurmakta ve sonrasında formu yazdırarak ıslak imzasını almaktadır. Onaylanan izinler insan kaynakları departmanına bilgi olarak gitmektedir. İmzalı izin formları ayrıca insan kaynakları departmanına gönderilerek arşivlemesi yapılmaktadır. Bunun yanında genel uygulama olarak yıl sonlarında insan kaynakları izin defterlerini yazdırarak tüm çalışanlardan ayrıca imzalarını almaktadırlar.
