Tüketici efendi oldu
Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, Ekonomi Gazetecileri Derneği (EGD) üyeleriyle İstanbul’da biraraya geldiği toplantıda, 28 Mayıs 2014'te de yürürlüğe girecek olan Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun’u anlattı. İlkenin ‘Bilinçli Tüketici, Basiretli Tacir’ olduğunu söylediği konuşmasında tüketici sözleşmeleriyle ilgili ortak hükümlere ilişkin şunları söyledi:
“Tüm tüketici sözleşmeleri 12 puntodan küçük olmayacak ve okunabilir düzeyde olacak.
Sözleşme şartları tüketici aleyhine değiştirilmeyecek.
Tüketiciden, yapılan sözleşmenin dışında, haksız olarak herhangi bir hizmet kalemi adı altında ek bir bedel talep edilemeyecek.
Tüketiciden talep edilecek her türlü ücret ve masrafa ilişkin bilgilerin, sözleşmenin eki olarak tüketiciye ayrıca verilmesi zorunlu olacak.
Bankacılık işlemlerinde faiz dışında hangi hizmetlerden ücret, komisyon ve masraf alınacağı hususu, Bakanlığın görüşü alınarak BDDK tarafından belirlenecek. Bankaların tüketiciden haksız olarak aldığı ücret ve komisyonların önüne geçilecek.
Kart çıkaran kuruluşlar tüketicilere yıllık üyelik aidatı ve benzeri isim altında ücret tahsil etmedikleri bir kredi kartı sunmak zorunda olacaklar.”
Bakan’ın verdiği bilgiler ışığında Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun şu yeni düzenlemeleri de getiriyor:
- Türk Borçlar Kanunu ve Kredi Kartları Kanunu’nda olduğu gibi bu Kanun’la da temerrüt hali de dahil olmak üzere, tüketici işlemlerinde bileşik faiz uygulanmasına son verilecek.
- Katılım bankaları da bu Kanun’un tüm düzenlemeleri yönünden kapsam içinde olacak.
- İşyeri dışında, yani kapıdan yapılan satışlarda ve mesafeli satışlarda 7 gün, devre tatil sözleşmelerinde ise 10 gün olan cayma süreleri 14 güne çıkarıldı.
- Tüketici kredisi ve konut finansmanı (mortgage) sözleşmelerinde imzadan önce, tüketici sözleşme şartları hakkında bilgilendirilecek. Tüketicilere, tüketici kredisi sözleşmesinden 14 gün içinde cayma hakkı getirildi.
- Tüketicinin açık talebi olmaksızın, krediyle ilgili sigorta yaptırılması yasaklandı. Tüketicinin sigorta yaptırmak istemesi halinde ise istediği sigorta şirketi ile imzaladığı poliçe, kredi veren tarafından kabul edilmek zorunda.
- Bankaların, kredinin ödenmesi için açılan hesaplardan, sadece kredi ile ilgili işlemler yapılması durumunda tüketicilerden ücret ya da masraf talep etmesi yasaklandı.
- Tüketicinin açık talimatı olmadan Bankalar, kredi sözleşmesi ile ilişkili bir kredili mevduat sözleşmesi yapamayacak.
- Konut kredisi çeken tüketicilerin, bu kredilerini erken ödemeleri durumunda mevcut düzenlemelere göre, ödemek zorunda oldukları yüzde 2'lik erken ödeme tazminatının, kalan vadesi 36 ayı aşmayan kredilerde erken ödenen tutarın yüzde 1'ini geçemeyecek.
- Maketten satış olarak da bilinen ‘ön ödemeli konut satışları’nda yapı ruhsatı alınmadan, tüketicilerle ön ödemeli konut satışı sözleşmesi yapılamayacak. Bina tamamlama sigortası yaptırılması zorunlu olacak. Aksi halde sigorta şirketi binayı tamamlayarak tüketiciye teslim edecek.
- Tüketicilerin her türlü banka hizmeti, kredi, sigorta, bireysel emeklilik, yatırım ve ödeme ile ilgili mesafeli sözleşme kurulmadan önce bilgilendirilmesi zorunlu olacak.
- Elektrik, su, doğalgaz, internet ve telefon gibi tüm aboneliklerde tüketicinin belirsiz süreli veya süresi 1 yıldan daha uzun olan belirli süreli abonelik sözleşmesini istediği zaman ve süresi 1 yıldan az olan belirli süreli abonelik sözleşmelerini ise satıcı veya sağlayıcının sözleşmede değişiklik yapması halinde feshetme hakkına sahip olacak.
- İndirimli satışa konu edilen mal veya hizmetlerin indirimli satış fiyatı ile indirimden önceki fiyatı ve indirim oranı, ürün etiketlerinde gösterilecek.
- Reklam Konseyi kurulacak.
- Tüketici Hakem Heyetleri’ne yapılacak başvurularda 2 bin liranın altında bulunan uyuşmazlıklarda İlçe Tüketici Hakem Heyetlerine, 3 bin liranın altında bulunan uyuşmazlıklarda İl Tüketici Hakem Heyetlerine ve Büyükşehir statüsündeki illerde ise 2 bin ile 3 bin lira arasındaki uyuşmazlıklarda İl Tüketici Hakem Heyetlerine başvurulacak.