01.03.2013, 09:39
3153
Hastanelerde sanat terapisi
Danışmanımız ve Yazarımız Dr. Gülsemin Güloğlu, Vehbi Koç Vakfı Amerikan Hastanesi’nden Psikolog Aslıhan Özcan ile hastanelerde sanat terapisi üzerine konuştu.
‘Sanat Terapisi’ nedir?
Sanat terapisi; geleneksel psikoterapi yöntemlerini ve tekniklerini yaratıcı süreç ile birleştiren bir psikoloji alt dalıdır. Hastalık, travma ve çeşitli yaşam krizleri ile baş etme de veya kişisel gelişim için sanatı iyileştirici olarak kullanan bir terapi çeşididir. Sanat; duyguları anlamak ve dışa- vurmak için bir katalizör olarak kullanılır. Resim, heykel, drama, dans, müzik, hikaye gibi sanatın değişik dalları, kelimelere alternatif olur. Sanat bilgisi veya becerisi gerektirmez. Ortaya çıkan eserlerin güzelliği önemsenmez, sanat sadece kendini anlatmak için ve içsel çelişkilerden kurtulmak için bir araç olarak kullanılır. Sanat dersleri dışarıdaki objelerin hayal gücü yardımıyla resmedilmesini amaçlarken sanat terapisinde içsel dünyadaki imgeler, duygular, düşünceler ve hayal gücü resmedilir. Bu şekilde, yaşanılan sıkıntılı süreçler dışsallaştırılır, somut bir hale gelir ve üstünde çalışılması kolaylaşır.
Hastanede sanat terapisi kullanmanın avantajları neler?
Günümüzde integratif tıp önem kazanmaktadır. Hastayı sadece tanı olarak değil; beden, akıl ve ruh olarak bir bütün şeklinde ele alma ve her alanda iyileşme sağlama fikri yaygınlaşmaktadır. Bu nedenle bedeni iyileştirirken hastalıkla ilgili travmalarla baş etmek ve yaşam kalitesini arttırmak için psikolojik destek sağlamak önemlidir. Yaşadıkları zorlukları anlatmak için bazen kelimeler yetmezken sanat duyguları ifade etmek için alternatif ve tehditkar olmayan çıkış noktaları sağlar. Boyalar, kurdeleler, renkli kağıtlar gibi malzemeler aracılığı ile hastalar problem çözme becerilerini ve yaratıcılıklarını geliştirirler. Kontrolde ve seçim hakkına sahip olduklarını hissederler. Sadece iyi vakit geçirmekle kalmaz, aynı zamanda içinde bulundukları duruma farklı açılardan bakma fırsatı bulurlar. Sanat terapisi hastalık teşhisi ve tedavi süreci sırasında oluşan travma hisleriyle başa çıkmada yardımcı olur. Yaratıcı faaliyetlerle uğraşmak hastalara umut, özgüven ve kontrol hissi sağlar. Araştırmalar da, sanat terapisinin hastaların kaygı, depresyon ve stres gibi hislerinde azalma, sosyal becerilerinde ve yaşam kalitelerinde artış sağladığını göstermektedir. Hastalar sanatsal ifade yoluyla tehdit altında hissetmeden kendilerini sorgular, tedavi sonucu oluşan bedensel değişimler ve kayıp duygusu ile yüzleşir. Buna dayanarak, sanatsal faaliyetlerle uğraşmak kanser hastalarının yaşadıklarına bir anlam vermelerine ve kabullenmelerine yardımcı olur. Önceleri, tıp alanında bu tür yaklaşımlara şüphe ile yaklaşılsa da günümüzde pek çok hastane ve klinik, sanatı ve sanat terapisini bünyelerine eklemiştir. Amerika’daki ve Avrupa’da pek çok hastane dışavurumcu teknikleri sundukları hizmetlere eklemişlerdir.
Sanat terapisi kimlere uygulanır?
Her yaştan çocuk, genç ve yetişkin, kelimelerle ifade edilmesi güç olan duygularla çalışırken bu yönteme başvurabilir. Farklı pek çok psikolojik destek gerektiren sorun veya hastalıkla baş etmelerinde faydalı olur. Bunlardan bazıları; öğrenme bozukluğu, depresyon, kaygı, davranış bozuklukları, akıl hastalıkları, beyin hasarları, travmalardır. Duygularını ve yaşadıklarını anlatmak için farklı yöntemlere ihtiyaç duyan kişiler, tanı ve tedavi süreci ile daha etkin baş etmek isteyenler, ağrı yönetimi ve gevşeme için yeni yöntemler öğrenmek isteyenler, özgüven ve kendilik imgesinde iyileşme için destek isteyen kişiler sanat terapisine başvurabilirler.
