Geleceğin nakitsiz toplumuna hızla yaklaşmak; ‘Mobil ve Temassız Ödeme Sistemleri’nin yükselişi

Mobil ve Temassız Ödeme Sistemleri ile geleceğin nakitsiz toplumuna doğru hızla yaklaşıyoruz. Dijital dönüşüm fırtınasında Türkiye’de e-ticaret, dijital ve mobil bankacılık ile finansal teknoloji şirketlerinin yükselen grafiği; ‘Mobil ve Temassız Ödeme Sistemleri’ teknolojilerini de hızla gelişen ve büyüyen bir ekosisteme dönüştürdü.
‘Mobil ve Temassız Ödeme Sistemleri’, 2023’te de şirketlere rekabet üstünlüğü sağlayan teknoloji trendlerinin başında gelmeye devam edecek. Uzmanlara göre; 2023 yılında özellikle; mobil cüzdanlar, temassız ödeme, giyilebilir cihazlar, yapay zeka ve API teknolojilerindeki gelişmeler ödemeler dünyasına damga vuracak.
Giyilebilir teknolojiler, akıllı telefonlar, akıllı saatler ve akıllı cihazlar mobil ve temassız ödeme sistemlerinin en trend teknolojileri arasında. Örneğin; İstanbullular, telefonlarından QR kod okutarak ödeme yapabiliyor. İstanbul’da toplu ulaşımda kullanılmak üzere geliştirilen ücretsiz İstanbulkart Mobil uygulaması, akıllı telefonu toplu ulaşımda temassız ödeme cihazına dönüştürmekle kalmıyor, market, müze, online alışveriş, taksi, kafe-restoran, akaryakıt istasyonları gibi pek çok alanda ödemede kullanılabiliyor. Böylece cüzdanınızı veya akbilinizi evde unutsanız bile, akıllı telefonla sokağa çıkmak, alışveriş yapmak, bir yerden bir yere gitmek mümkün hale geliyor. Bir diğer örnek olan Halkbank’ın yüzük kart uygulaması da oldukça dikkat çekici. Halkbank’ın yerli ödeme altyapısı olan Troy işbirliğiyle hayata geçirilen Paraf RingPay ile Türkiye’de ilk defa yüzükle ödeme dönemi başladı.
Yapay zeka tabanlı mobil ve temassız ödeme sistemleri: Bireysel kullanıcılar ve şirketler için ticareti kolaylaştıran, daha hızlı ve verimli hale getiren, maliyetleri düşüren, zaman tasarrufu sağlayan ‘Mobil ve Temassız Ödeme Sistemleri’, yapay zeka teknolojisi ile zenginleştirildiğinde daha yüksek karlılık, güvenlik, çeviklik, esneklik ve rekabet gücü sağlıyor.
Yapay zeka tabanlı mobil ve temassız ödeme sistemlerinin en bilineni cebimizdeki akıllı telefonlar. Günümüzde her akıllı telefon, aynı zamanda bir dijital cüzdan olarak kullanılabiliyor. Temassız ödeme sistemleri, NFC (Near Field Communication) yani Yakın Alan İletişimi teknolojisi sayesinde kartlar ve akıllı telefonlar aracılığıyla ödeme yapmayı mümkün kılıyor. Yapay zeka, mobil ve temassız ödeme sistemlerini analiz edebilme, sahtekarlık girişimi veya dolandırıcılık tespit ettiğinde hızlı müdahale edebilme, müşterilerin ödeme geçmişlerini takip ederek, müşterilerin ihtiyaç duyabileceği hizmetleri belirleyebilme ve müşterilerin ödemelerini otomatik olarak gerçekleştirebilme özellikleriyle mobil ve temassız ödeme sistemlerini daha da ileriye taşıyacak.

Nakitsiz topluma doğru
TÖDEB (Türkiye Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşları Birliği) Yönetim Kurulu Başkanı Ufuk Bilgetekin, gerek teknolojik gelişmelerin kaçınılmaz sonucu olarak bireylerin değişen ve dönüşen talepleri gerekse nihai hedef olan nakitsiz toplum amacıyla ödeme ve elektronik para sektörünün kısa sürede ülkemizin gözde sektörlerinden biri haline geldiğini söyledi.
Her 3 ödemeden 2’si temassız ödeme: Temassız ödeme sistemlerinin, sunduğu hız ve kolaylık ile geniş kesimlerce tercih edilmeye başladığını belirten Ufuk Bilgetekin, “Toplumdaki finansal okuryazarlık düzeyinin artması ile doğru orantılı olarak genişleyen temassız ödeme sistemleri kullanımı, yapılan regülasyonlarla da desteklenerek hacim ve kapsamını her geçen gün artırmaktadır. 2022 yılında yapılan temassız ödemelerde hem işlem sayısında hem de ödeme tutarında geçen yıla göre yaklaşık 3 kat büyüme gerçekleşti. Yine dikkat çekici bir veri olarak mağaza içi her 3 ödemeden 2’sinin temassız ödeme ile yapıldığını hatırlamakta fayda var” diyor.

e-cüzdanların popülaritesi artıyor
Ufuk Bilgetekin, mobil ve temassız ödeme sistemleri pazarına ilişkin gelecek öngörülerini paylaşıyor: “Türkiye’deki finansal teknoloji sektörü, son yıllarda hızlı bir şekilde büyürken, temassız ödeme alanında hizmet veren üyelerimizin sayısı ve sundukları inovatif çözümler de artmaktadır. Bununla birlikte üyelerimiz, sektörde edindikleri deneyim sayesinde kullanıcı taleplerini artık daha iyi tespit ederek global çapta inovatif ürünlerini pazara sunmaktadır. 2023 yılında Üyelerimizin FAST’a katılımının artması, karekod uygulamalarının yaygınlaşması, Dijital Türk Lirası uygulamalarının geliştirilmesi ile birlikte temassız ödeme yöntemlerinin hayatımıza daha çok gireceğini ve kullanım alanlarının genişleyeceğini beklemekteyiz. Bu süreçte de temassız ödemelerin ve bu anlamda başta elektronik cüzdan olmak üzere üyelerimizce sunulan ürün ve hizmetlerin popülaritesi her geçen gün artacaktır.”

Açık bankacılık ve servis bankacılığı hizmetleri de artacak
Ufuk Bilgetekin, temassız ödeme sistemleri kullanımında 2023-2024 yılında da artışın devam edeceğini ifade ediyor: “Son yıllarda kullanmaya başladığımız ve gelecekte de yaygınlaşmasını beklediğimiz; yeni nesil teknolojilerden; dijital cüzdanlar, karekod ile ödeme, giyilebilir ödeme, BNPL (şimdi al sonra öde) gibi ödeme yöntemlerinin yanı sıra açık bankacılık ve servis bankacılığı hizmetlerinden de sıkça bahsedileceğini öngörüyoruz.”

Üst düzey güvenlik, ödemelerde hız ve verimlilik
Mobil ve temassız ödeme sistemlerinin şirketlere faydaları: Ufuk Bilgetekin, temassız ödeme ve mobil cüzdanların hem kullanıcılar hem de şirketler için birçok faydası bulunduğunu anlatıyor: “Mevcut alt yapılar sayesinde kişisel bilgilerin üçüncü taraflara erişimine karşı üst düzey güvenlik sağlarken; nakit ödemelere oranla çok daha hızlı işlem ile verimlilik sunulmaktadır. Maliyetler bakımından da kullanıcı ve şirketlere birçok yarar sağlayan bu yöntemlerle, doğal kaynakların korunmasına, çevre kirliliğinin azaltılmasına katkı sağlanır. Bahsedilen uygulamaların kullanımı, çevreci politikaların ağırlık kazandığı bu dönemde şirketler için önem arz etmektedir. Nitekim bu avantajlar sonucu Üyelerimizce sunulan cüzdan uygulamalarına olan talep gün geçtikçe artmaktadır.”

TCMB düzenlemeleri oldukça önemli
Mobil ve temassız ödeme sistemleri alanında TCMB tarafından yayınlanan düzenlemelerin oldukça önemli olduğunu, yeni uygulamaları ve inovasyonu destekleyen nitelikteki yeni mevzuatın sektörün lider konumda yer almasına katkı sağlayacağı inancında olduklarını kaydeden Ufuk Bilgetekin, “Sektörümüzün gelişimi ve yeni iş modellerinin ortaya çıkışı için kamu kurumları, Birliğimiz üyeleri ve diğer sektör paydaşlarının bütüncül bir şekilde hareket etmesi halinde finansal sistemimizin daha da zenginleşip renklendiğini, güçlü işbirliklerinin oluştuğunu ve yeni iş fırsatlarının doğduğunu gözlemleyeceğiz. Bu noktada da TÖDEB olarak tüm paydaşları bir araya getiren, etkin iletişim ve koordinasyonun kurulmasına hizmet eden yeni mecralar yaratmaya devam ediyor olacağız” diye konuşuyor.

Mobil ve Temassız Ödeme Sistemleri’nde popüler yeni nesil teknolojiler
Yapay Zeka (Al), Büyük Veri (Big Data), IoT (Nesnelerin İnterneti), OT/ VT Teknolojileri, Giyilebilir Teknolojiler, Akıllı Telefonlar, Akıllı Saatler ve Akıllı Cihazlar, Blokzincir (Blockchain), Kripto Para, Bitcoin, AML (Anti-Money Laundering), API (Uygulama Programlama Arayüzü), Forex (Foreign Exchange), Fintech (Yeni nesil inovatif finansal teknolojiler), Açık Bankacılık, SSL (Secure Sockets Layer), Token, Session Token’lar, Mobil ve Online Cüzdanlar; Dijital Cüzdan (e-Cüzdan), Mobil Temassız, Sanal POS, Akıllı POS, Sanal Poslar aracılığıyla çalışan Kredi ve Banka Kartları; Debit Kart (Banka Kartı), Sanal Kart ve Ön Ödemeli Kartlar, Çipli Kart, Temassız Ödeme, EFT, Havale, QR Kod ile Ödeme, Dijital Fatura, Sınır Ötesi, Anlık Çapraz Kur, B2B Ödemeleri, Online Ödeme, Mobil Ödeme Sistemleri, Şimdi Al Sonra Öde (BNPL-Buy Now Pay Later), Uçtan Uca (P2P-Peer to Peer), BKM Express, PayPal, PayU, İPara, 3D Secure Ödeme Sistemi, NFC (Near Field Communication-Yakın Alan İletişimi), OTP (One Time Password-Tek Seferlik Parola), Ödeme Geçidi, Marketplace (Pazar Yeri), PCI-DSS (Ödeme Kartı Endüstrisi Veri Güvenliği Standardı), Sanal Klavye, CVV Kodu (Card Validation Valiue-Güvenlik Numarası), Biyometri (Yüz tanıma, parmak izi okuma gibi biyometrik kimlik doğrulama işlemleri).

Mobil ve Temassız Ödeme Sistemleri’nin işletmelere faydaları
• En hızlı ödeme yöntemi. Ödemelerin hızlı, rahat, kolay ve güvenli yapılmasını sağlıyor, ticareti kolaylaştırıyor: Müşteriler taşıdıkları nakit miktarından fazlasıyla alışveriş yapabildiğinden perakendecilerin ortalama işlem değeri artar. Böylece sepet terk oranlarında düşüş olması muhtemeldir.
• Zaman ve maliyet tasarrufu sağlıyor.
• Ödemelerin izlenmesini kolaylaştırıyor ve dijitalleştiriyor.
• Süreç güvenliğini artırıyor ve dolandırıcılık riskini azaltıyor: EMV çipler ve PIN ödemeleriyle aynı korumaya sahip olmaları, temassız ödemelerin nakit işlemlerden daha güvenli olmasını sağlar. Aynı işlemin iki kez gerçekleşmesine izin vermeyen yerleşik koruma sistemleri bulunur. Temassız ödeme araçları üçüncü kişilerin eline geçerse, ödeme bilgilerinin şifresi çözülemez çünkü işlemler için gerçek kart numaralarına karşılık gelmeyen benzersiz şifrelemeler kullanılır.
• Temassız ödemeler tüketiciler için daha uygundur: Geleneksel kaydırmalı kredi kartlarıyla ödeme yapmak için POS terminallerine PIN kodu girmek gerekir. Temassız özelliği bulunan kartlarda bu parolanın girilmesine gerek kalmaz. Mobil temassız ödemeler ise kullanıcıların cüzdanlarını evde unutsalar bile ödeme yapmalarına olanak tanır.
• Nakit para ile ödemelere göre mobil ve temassız ödemeler daha hijyeniktir.
• Kart kullanımını artırır: Kartlarını basitçe POS terminaline dokundurarak ödeme yapan tüketiciler, ödeme sürecinin rahatlığı sayesinde kartlarını daha sık kullanma meyili gösterir.

Küçük işletmelerde online harcamalar 3 yılda %59 büyüdü
Küresel çapta yüksek seyreden enflasyon ve salgın, dünyanın her yerinde tüketicilerin harcama alışkanlıklarını değiştirdi. Yeni Ödemeler Endeksi’ne göre 5 kişiden üçü online ödeme yapmaya istekli, başka bir raporda online ödeme alan KOBİ sayısının her ay salgın öncesi seviyelerin üzerinde kaldığı görüldü.
Mastercard tarafından yayımlanan Yeni Ödemeler Endeksi’ne göre katılımcıların %64’ü kart bilgilerini girerek online ödeme yapma olasılıklarının yüksek olduğunu dile getirdi. Değişen Cüzdanlar: Yeni Tüketici Harcama Alışkanlıkları Raporu’nda hizmet odaklı küçük ve orta ölçekli işletmelerde online harcamalar 3 yılda %59 büyüdü.
Parolapara CEO’su Fatih Çelik, e-ticaretin hızlı büyümesinin tüketicilerin alıştıkları ödeme deneyimlerini hizmet veya ürün satın aldıkları tüm işletmelerde görme ihtiyacını beraberinde getirdiğini, Sanal POS gibi ödeme çözümlerinin, her ölçekten işletme için olmazsa olmaza dönüştüğünü söyledi.
Online ödeme alan KOBİ sayısı %256 ile zirve yaptı: Mastercard raporuna göre salgının ortaya çıktığı günlerden sonra online ödeme almaya başlayan küçük ve orta işletmelerin payı, geçtiğimiz her ayda Pandemi öncesi seviyelerden en az %28 yüksek kalmayı başardı. Zirve ise %256 ile yaşandı. Çelik, hayat normale dönse dahi tüketicilerin giyim, market, elektronik, seyahat gibi harcamalarında online alışverişi tercih ettiğini belirtti.
Taksitli kredi kartı işlem hacimleri büyüyor: Araştırmada, uzun yıllardır kredi kartına kıyasla daha hızlı büyüyen banka kartı seçeneklerinin, 2022’de yerini kredi kartına bıraktığı da kaydedildi. Rapor, taksit ve nakit avans gibi sonradan ödeme fırsatı sunan çözümlerin kredi kartı hacminin büyümesini desteklediğine işaret etti.