Page 21 - KobiEfor Agustos 2022

KOBİ’ler döviz kuru dalgalanmalarını yönetme kapa- lıkları arasındaki ilişkiye bakıldığında; duran varlıklar
sitesini artırdı: 2021’de İSO İkinci 500’de diğer faaliyetler- aleyhine yaşanan bozulmanın artarak devam ettiği
den olağan gelir ve karlar 76.5 milyar TL iken, diğer faali- görüldü. 2020’den 2021’e dönen varlıkların payı yüzde
yetlerden olağan gider ve zararlar 70 milyar TL oldu. Bu 66.4’ten yüzde 67.6’ya yükselirken, duran varlıkların
iki kalem arasındaki fark alındığında, İSO İkinci 500’ün 6.5 payı yüzde 33.6’dan yüzde 32.4’e geriledi. Dönen varlık-
milyar TL’lik üretim faaliyeti dışı gelir elde ettiği ortaya çı- lar payının yükselmesi, sanayi kuruluşlarının işletme
kıyor. Söz konusu büyüklüğün içerisinde yer alan kambiyo sermayesi ihtiyacındaki artışı ortaya koydu. Diğer ta-
işlemleri, 2020’nin aksine 2021’de karlılığı artırıcı etki yap- raftan yeniden değerleme uygulamasının da katkısıyla
mış görünüyor. Bu durum, KOBİ niteliğindeki kuruluşların yüzde 82.9 artan maddi duran varlıklar yatırımlardaki
döviz kuru dalgalanmalarını yönetme kapasitesini artırdı- canlanmaya işaret etti.
ğını göstermesi açısından oldukça önemli bulunuyor. Devreden KDV alacakları ciddi sorun olmayı sür-
Faaliyet karının büyük bölümü finansman gi- dürüyor: Sanayicilerin son yıllarda makul bir çözüm
derlerine gitti: Finansman giderleri, sanayi kuru- bulunmasını beklediği konulardan biri olan devre-
luşlarının karlılıklarında temel belirleyicilerden biri den KDV alacakları, gerek İSO 500 gerekse İSO İkinci
olmayı 2021 yılında da sürdürdü.
Türk lirasındaki değer kaybı, enf-
lasyondaki artış ve faiz oranla-
rındaki yükselişin etkisiyle İSO
İkinci 500’ün finansman giderleri
2021’de yüzde 114.4 oranında ar-
tarak 20.1 milyar TL’ye yüksel-
di. Aynı yılda faaliyet karı yüzde
82.6’lik artışla 52.6 milyar TL’ye
çıktı. Böylece 2020’de yüzde 32.5
olan finansman giderlerinin faa-
liyet karına oranı 2021’de yüzde
38.2’ye yükseldi. Kısacası İSO İkin-
ci 500 şirketleri, 2021 yılında elde ettikleri faaliyet İkinci 500’den ihracatta rekor
karının daha büyük bir bölümünü finansman gider-
lerine ayırmak durumunda kaldı. 2021’de iktisadi ve sosyal faaliyetlere geri dönüş
Yüksek oranlı bilanço büyümesinin kaynağı top- ve ekonomilerdeki hızlı toparlanmaya bağlı olarak
lam borçlar ve özkaynaklar: İSO İkinci 500’ün ana küresel ticarette önemli
bilanço kalemleri ve son 3 yılda gösterdiği değişim- bir büyüme yaşandı. Dün-
ler incelendiğinde, 2021’de İSO İkinci 500’ün bilanço ya ticaretindeki bu büyü-
büyümesinin yüzde 82.1 olduğu görülüyor. Bu yük- me, Türkiye’nin ihracatını
sek oranlı büyümenin kaynağında yüzde 86.9 artan pozitif etkilerken küresel
toplam borçlar ve yüzde 74.6 büyüyen özkaynaklar tedarik zincirlerindeki de-
yer aldı. 2021’de borçlanma eğilimi hızlanırken kar- ğişim de Türkiye’ye yönelik
lılıktaki artışın da desteğiyle güçlü bir özkaynak bü- önemli bir ilave tedarik talebi yarattı. Bütün bu geliş-
yümesi sağlandı. Diğer taraftan duran varlıklar ye- melerin etkisiyle 2021’de Türkiye’nin toplam ihracat
niden değerleme uygulamasının da katkısıyla yüzde artışı yüzde 32.8, sanayi ihracatı artışı yüzde 33.2 ile
75.5 büyürken dönen varlıklardaki artış yüzde 85.4 birbirine oldukça yakın gerçekleşti.
ile daha yüksek gerçekleşti. Artan işletme sermaye- Aynı yılda İSO İkinci 500’ün ihracatı yüzde 35.4 ar-
si ihtiyacı dönen varlıkların artışını destekledi. tarak 13.5 milyar dolarla rekor seviyeye ulaştı. Böyle-
Özkaynakların payı azalıyor: İSO İkinci 500 şir- ce İSO İkinci 500’ün Türkiye toplam ihracatı içindeki
ketlerinin borç/özkaynak ilişkisine bakıldığında, payı yüzde 6, sanayi ihracatı içindeki payı ise yüzde
2021’de borç/özkaynak dengesinin özkaynaklar 6.2 oldu ve her iki oran da 2020’ye göre 0.1 puan artış
aleyhine gelişimini sürdürdüğü görülüyor. İSO İkinci kaydetti. İhracat tarafındaki bir diğer önemli gelişme
de ihracat yapan firma sayısındaki artış eğilimi. İSO
500’de özkaynakların payı 2020’de yüzde 39.2 iken
İkinci 500’de 2018’de 450 bandını aşan ihracat ya-
2021’de yüzde 37.5’e geriledi. 2020’de yüzde 60.8
pan firma sayısı 2021’de 468’e yükseldi. Bu durum,
olan toplam borçların payı ise 2021’de yüzde 62.5’e
nispeten daha küçük ve orta ölçekli kuruluşların dış
yükseldi. Böylece söz konusu pay 2017’den bu yana
en yüksek düzeyine çıktı. pazarlara açılma ve talep dalgalanmalarına karşı es-
nekliklerini artırma konusunda oldukça başarılı bir
Duran varlıklar aleyhine yaşanan bozulma artarak
performans sergilediğini ortaya koyuyor.
devam ediyor: İSO İkinci 500’ün dönen ve duran var-
$ðXVWRV KobiEfor