Verimli topraklar üzerine kurulu, Akdeniz’deki en büyük limanımızla bütünleşmiş, Orta Doğu ve Akdeniz’e açılan stratejik konumu, yenilenebilir enerji kaynakları, doğal, turistik ve tarihi değerleri, gelişmiş altyapısı, genç ve girişimci insan kaynakları, üniversiteleri, yaşam boyu mesleki eğitim olanakları, kültürel zenginlikleri, tarım, hizmet ve sanayi sektörünün gelişimi, yabancı yatırımcı potansiyeli, 321 kilometre sahili, tarihin büyük uygarlıklarına tanıklık etmiş zengin mirası, kuş cenneti özel koruma alanlı Silifke Göksu Deltası ile dört mevsimin doyasıya yaşandığı, ovalarında Türkiye’nin en iyi limon, portakal bahçelerinin, dağların alçak eteklerinde üzüm bağlarının ve yüzlerce endemik bitkinin yetiştiği Mersin dünya kenti olma yolunda hızlı ve emin adımlarla ilerliyor.
Hedef; Türkiye’nin ilk 5 OSB’sinden biri olmak
Mersin’in gelişmesinin lokomotiflerinden başlıcası Mersin Tarsus Organize Sanayi Bölgesi, 1976 yılında kurulmuş. Mersin Tarsus Organize Sanayi Bölgesi (MTOSB) Yönetim Kurulu Başkanı Sabri Tekli, 2015 yılında Türkiye’nin ilk 5 OSB’si arasına girmeyi hedeflediklerini söylüyor. Mersin’in konumu itibarıyla Türkiye’nin dünyaya açılan en önemli kapılardan biri olduğunu vurgulayan Tekli, “Doğal zenginlikleri, limanı, serbest bölgesi, yaşam koşulları, hava şartlarıyla yatırıma açık, 365 gün durmadan çalışan Mersin, Marmara Bölgesi’ne rakip olacak bir yapıya sahip. Mersin’de tarım, sanayi ve turizm sektörleri öne çıkıyor. En büyük avantajımız ise limanımız. Mersin Limanı’nın özelleşmesiyle birlikte şehir çok ciddi bir çıkış yakaladı. Lojistik sektörüyle öne çıkan Mersin’de ciddi bir büyüme ve ticaret akışı başladı” diye konuşuyor.
MTOSB’de yerli otomobil üretilecek
Sabri Tekli, Mersin Tarsus OSB’de Çin firmasıyla partnerlik yapan bir firmanın, yatırım yapmayı planladığını açıklıyor: “Firmayla görüşmelerimiz sürüyor, bölgemize gelerek Türkiye’de ilk defa yerli bir otomobil üretecekler. 2. veya 3. bölgemizde yatırımın yapılması düşünülüyor, konuyla ilgili çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Yan sanayisiyle birlikte gelişecek böyle bir üretimi bölgemize aldığımız takdirde OSB’miz daha hızlı büyüyecek.”
Türkiye narenciyesinin yüzde 70’inin bölgeden temin edildiğini, Mersin’de toprağın kıymetli olduğunu vurgulayan Tekli, sanayi yatırımına uygun yer bulmanın bu nedenle zor olduğunu kaydediyor. Trakya Cam, Yıldız Entegre, Tiryaki, Hayat Holding’in yatırımlarıyla bölgeye ciddi bir büyüme sağladığını aktaran Tekli gelişmeyi şöyle değerlendiriyor: “Bu firmaların bize verdiği destek artık Mersin Tarsus OSB’nin kabına sığamamasının göstergesi. Bölgemizdeki tesislerimizin tükettikleri enerji gün geçtikçe artıyor. Bölgede yıllık tüketilen enerji artışımız yüzde 10 seviyelerinde. 2013 yılında 2. bölgedeki tüm firmaların faaliyete başlamasıyla bu artışın yüzde 20’yi bulacağını tahmin ediyoruz.”
3. Bölge kuruluyor, 4. Bölge planlanacak
Karma OSB olmanın avantajını yaşadıklarını ve MTOSB’de 14 farklı sektörde üretim yapıldığını belirten Tekli, 3. Bölge için 80’e yakın yatırımcının yer tahsisi talebinde bulunduğunu paylaşıyor: “Altyapısı tamamlanmış 278 hektar alan üzerine kurulu 2. Bölgemiz’de 47 sanayi parselini 40 firmamıza tahsis ettik. Bölgemiz tamamen dolu. Parsellerin her biri 15 bin metrekare ile 220 bin metrekare arasında değişiyor. 2 yıl içerisinde tüm firmalarımızın faaliyete başlayacağını düşünüyoruz. Ardından bölgenin yanıbaşında 3. Bölgemiz’i de devreye almayı planlıyoruz. 2. Bölgemiz’in altyapısını da 3. Bölge’yi de dikkate alarak yüksek kapasiteli yaptık. 3. Bölge’nin yer seçiminin Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımız tarafından onaylanması aşamasında biz de proje hazırlıklarımızı tamamlayacağız. 300 hektar alan üzerine kurulmasını planladığımız 3. Bölgemiz’de parsel büyüklüklerini daha yüksek tutacağız, çünkü talepler 50 bin metrekareden başlıyor. Yer tespiti çalışmalarımız devam eden 4. Bölgemiz’i de 500 hektar olarak planlıyoruz.”
Çevre hassasiyeti yüksek OSB
Mersin Tarsus OSB’nin tamamen kendi sanayicisinin geliriyle hizmetlerini gerçekleştirdiğini vurgulayan Tekli, açık, şeffaf bir yönetimi benimsediklerini ifade ediyor: “Sanayicimiz, bizimle görüşmek için beklemez, tüm görüşmelerimiz ve kapımız herkese açıktır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın en temiz kent, köy, organize sanayi bölgesi ve sanayi tesisi kategorilerinde düzenlediği, Türkiye’de ilk kez yapılan ‘Temiz Türkiyem Yarışması’nda Mersin Tarsus OSB, 3.’lük ödülüne layık görüldü. Arıtma tesislerimizden, imarımıza, tesislerimize kadar bütün bileşenlerimizle çevreci bir OSB’yiz. Bölgemizde zeytin ağaçları ağırlıklı olmak üzere 15 bin ağacımız var. Yeşil alanlarımıza zeytin ağaçları diktik. İçme suyumuz kalitelidir, Berdan’dan geliyor, Türkiye’nin en temiz içme suyu Mersin’dedir.” MTOSB Atıksu Arıtma Tesisi 3 bin metreküp/ gün kapasiteli. Tesiste hem kimyasal hem biyolojik arıtma yapılıyor. Çıkan çamur ise bertaraf tesislerine gönderiliyor.
Öncelik eğitimde
Mersin Tarsus OSB’nin Türkiye’nin ilk OSB’lerinden (1976) olduğunu kaydeden Tekli, 2005 yılında Türkiye’de ilk kez üniversite dışında, bir OSB içerisinde teknopark kurulduğunu söylüyor ve şu bilgileri aktarıyor: “ODTÜ ile birlikte MTOSB 1. Bölge’de tahsis ettiğimiz alanda kurduğumuz teknoparkımız, kuluçka ve büyüme dönemini tamamladıktan sonra 2011 yılında Mersin Üniversitesi Kampüsü’ne taşındı. MTOSB, teknoparkın yüzde 39 hissesine sahip kurucu üyesidir. En büyük ortağı olduğumuz teknoparkın Yürütme ve Yönetim Kurulu’nda temsil edilerek Ar-Ge çalışmalarını yakından izliyoruz. Mersin Üniversitesi ile yaptığımız işbirliğiyle üniversitenin Gıda Yüksek Teknolojisi Bölümü OSB’mizde öğrenci yetiştirmeye başladı. En son 55 öğrencimiz vardı, bu yıl üniversiteye geri döndüler.”
“Biz üreten ve eğiten bir sanayi modeliyiz” diyen Sabri Tekli, sanayinin kalifiye ara eleman sıkıntısına çözüm bulmak için Mersin Tarsus OSB Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi’ni 2011 yılında hayata geçirdiklerini anlatıyor: “Kendi binamızda bilgisayar donanımlı sınıflarımızda 120 öğrencimiz eğitime başladı. Bu okul, lise 2’den başlıyor. İlk teori eğitimini şehirde alan meslek lisesi veya liseye devam eden öğrencileri okulumuza kaydettik. 5 branşta her sınıfta 24 öğrenci olmak üzere, Milli Eğitim Bakanlığı’nın tahsis ettiği 16 öğretmenimizle eğitim-öğretime başladık. Öğrencilerimizin Mersin ve Tarsus’tan okula geliş-gidişlerini ve öğlen yemeklerini MTOSB karşılıyor. Bu yıl 140 öğrenci daha başladı, önümüzdeki yıl bu rakamı 160’a çıkaracağız. Öğrencilerimiz haftanın 2 günü, işletmelerle yaptığımız protokol çerçevesinde meslekleriyle ilgili uygulamalı eğitimi işletmelerimizdeki ustalardan alıyor. Çocuklarımız işletmelerimizde son teknoloji malzemelerle tanışıyor, onların nasıl kullanıldıklarını öğreniyor. Teori ve pratik birarada. Duvarları olmayan bir okulumuz var. Tesislerde staj yaptıkları için sigortaları da yapılan öğrencilerimiz, fabrikalarımızı rahatça gezebiliyor, bölgenin basketboldan tenise, voleybola kadar her türlü spor olanaklarından yararlanabiliyor.”
“Meslek okulumuzu seçen çocuklarımız kolej seviyesinde eğitim alıyorlar” diyen Tekli haftasonları bilgisayar ve yabancı dil eğitimi verdiklerini, elektrik elektronik, makine, metal ahşap ve gıda teknolojisi branşlarında eğitim alan öğrencilerle Mersin’de yapılan fuarları da ziyaret ettiklerini anlatıyor: “Böylece son teknolojiyi yakından takip edebiliyorlar. İşletmelerimiz de sürekli teknolojilerini yeniledikleri için öğrencilerimizin bu süreçlere tanık olmaları, gelecekte iş dünyasına bakışlarını da ciddi anlamda değiştiriyor. Şu anda bir ahşap firmamız, okulumuzdan ahşap bölümünden mezun olacak ilk 24 öğrencimize iş olanağı sunmaya talip. Okulumuz, hem sanayicilerimizin istedikleri kalifiye elemana ulaşabilmeleri, hem de öğrencilerimizin sanayi tesislerini tanıyarak daha fazla iş olanağı kazanarak mezun olmalarını sağlayan önemli bir projedir.”
Mersin üretim ve lojistik üsü olacak
Mersin Tarsus Organize Sanayi Bölgesi (MTOSB) Bölge Müdürü Mimar Halil Yılmaz, 2. Bölge ve 3. Bölge’nin kurulacağı bölgede ayrıca Lojistik OSB projesinin hayata geçirilmesi durumunda, bununla tüm bölgenin üretim ve lojistik üssüne dönüşeceğini söylüyor. Bu bölgelerin Mersin Limanı’na 15 kilometre, Adana Havaalanı’na 50 kilometre, yeni açılacak bölgesel uluslararası havaalanına ise 30 kilometre uzaklıkta olduğunu söylüyor. MTOSB 1. Bölge’nin Mersin Limanı’na 22 kilometre, Adana Havaalanı’na 45 kilometre, yeni açılacak bölgesel uluslararası havaalanına 25 kilometre uzaklıkta olduğunu aktaran Yılmaz, MTOSB olarak kurulacak Lojistik İhtisas OSB projesinde Mersin Ticaret ve Sanayi Odası ile ortak çalışma yürüttüklerini ifade ediyor: “Üretim bölgesinin merkezinde, şehir trafiğinden uzak bir lokasyonda yer alması planlanan Lojistik İhtisas OSB’nin Mersin lojistik sektörüne ve il sanayisine büyük ivme kazandıracağı aşikar.”
Halil Yılmaz’ın verdiği bilgilere göre; MTOSB 1. Bölge 380 hektar, 2. Bölge ise 278 hektar olmak üzere toplam 658 hektar üzerine kurulu. Planlama aşamasında olup Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından onaylanma sürecindeki 3. Bölge’nin ise 300 hektar üzerine kurulması ve bölgede 50 sanayi parseli üretilmesi düşünülüyor. 4. Bölge ile ilgiliyse yer araştırmaları yapılıyor. Demir-çelik, plastik, cam, gıda ve ahşap sanayi ağırlıklı üretim yapılan MTOSB 1. ve 2. Bölge’de toplam 197 sanayi parseli mevcut. Yüzde 100 doluluk oranına sahip MTOSB’de 119’u üretimde, 19’u inşaat, kalanı da proje aşamasında olmak üzere toplam 165 işletme bulunuyor. MTOSB 1. Bölge’de altyapı çalışmaları 1995 yılında tamamlanmış. 2 Bölge’de ise son teknolojiyle SCADA sistemli elektrik hatları ve tüm altyapı tamamlanmış, asfaltlama çalışmaları yüzde 70 seviyesinde bitirilmiş. Yılmaz, 2 ay içinde MTOSB 2. Bölge’nin asfaltlama çalışmalarının bitmesiyle tüm altyapının tamamlanmış olacağını belirtiyor.
Yeni Teşvik Yasası ile Mersin Tarsus OSB’nin 4. Bölge teşviklerinden yararlandığını aktaran Yılmaz, “Türkiye’nin en önemli limanlarından biri olan Mersin Limanı’na yakınlığı, Orta Doğu ve dünyanın birçok ülkesine direkt ihracat olanakları, sunduğu sorunsuz altyapı hizmetleri ve bürokratik işlemlerin azlığı, bölgemizi yatırımcı için cazibe merkezi haline getirmiştir” diyor.
Şişecam, bölgede meslek lisesi kuracak
Halil Yılmaz, yeri MTOSB tarafından verilecek ve Şişecam tarafından yaptırılacak Meslek Lisesi Projesi’nin de 2013 eğitim ve öğretim döneminde hayata geçirilmesinin planlandığını anlatıyor: “Talebe göre belirlenecek programlarda eğitim verilecek. İlk etapta 24 derslikli bir okul yapılması düşünülüyor.”
Hedef 1 milyar Tl ihracat
Halil Yılmaz, MTOSB’den yaklaşık 600 milyon Tl ihracat yapıldığını, ithalatın ve ihracatın dengeli olduğunu kaydediyor: “2013 yılı sonu itibarıyla ihracatımızın 1 milyar Tl’ye ulaşmasını hedefliyoruz. MTOSB 2. Bölge’deki büyük firmaların tam kapasiteyle çalışmaya başlamalarıyla ortaya çıkacak bir rakam bu.”
Bölgede aylık ortalama 25 milyon kilovat saat elektrik, 11 milyon metreküp doğalgaz, 60 bin metreküp su tüketiliyor. Bölgede elektrik tüketim fiyatı; 17.77 kuruş/kilovat saat. MESKİ’den alınan suyun fiyatı: 2.5 TL. MTOSB’de toplamda 9 bin 500 kişiye direkt istihdam sağlanıyor. Yılmaz, 2. Bölge’nin tam kapasiteyle çalışmaya başlamasıyla birlikte 13 bin kişi istihdam edileceğini, 3. Bölge ile birlikte bu rakamın 20 bine ulaşmasını öngördüklerini ifade ediyor.
MTOSB’de Frito Lay, Mey Alkollü İçkiler, Saif Enerji olmak üzere 3 yabancı sermayeli şirket faaliyet gösteriyor. Bunun yanısıra yabancı ortaklı birkaç şirketin de MTOSB’de yer aldığını aktaran Yılmaz, bölgeye son dönemde Marmara Bölgesi’nden yatırım taleplerinin yoğunlaştığını kaydediyor: “Marmara Bölgesi’nin kapasitesinin dolması ve Mersin’in artık bir sanayi şehri olarak anılmaya başlanması, Yıldız Entegre, Tiryaki, Trakya Cam Sanayi gibi büyük yatırımcıların bölgemizi tercih etmelerinin de bölgemize yatırım taleplerinin artmasında katkısı olduğunu düşünüyorum.”
MTOSB her zaman sanayicinin yanında
Yasalarla ve mevzuatla ilgili değişiklikler hakkında bölge sanayicilerine yönelik bilgilendirme toplantıları da düzenleyen MTOSB; Mersin’deki fuarlara standıyla katılarak bölge sanayicilerinin bu fuarlarda yer almasını sağlıyor. Yılmaz, “Sanayicimize destek amacıyla bu fuarlara katılıyoruz, standımızı kuruyoruz, sanayicilerimiz kullanıyor” diyor.
MTOSB’nin 300 kişilik bir konferans salonu mevcut. Yılda en azından 10-12 toplantı düzenlediklerinden sözeden Yılmaz, ayrıca 45 kişilik bir toplantı salonlarının daha bulunduğunu belirtiyor. Halı saha, tenis kortu, basketbol sahası, soyunma odalarının da bulunduğu bir spor kompleksi bulunan MTOSB’de içinde lokanta, fast food, kargo, banka, hırdavat dükkanı, PTT ve market olmak üzere 12 dükkandan oluşan bir AVM’de yer alıyor. MTOSB’nin camisi inşaat aşamasında. Ortak Sağlık Güvenlik Birimi bulunan MTOSB’de 112 Acil Servis 24 saat hizmet veriyor. Bölgede tam teşekküllü itfaiye aracı, 20 tonluk arazöz, 12 kişilik itfaiye müfrezesi ile itfaiye ekibi, 7 gün 24 saat hizmet veriyor.
Halil Yılmaz, bölgenin gelişiminde en büyük ihtiyacın ise otoban bağlantısı olduğuna dikkat çekiyor: “Bölgemizden otabana bağlantımızın olmayışı özellikle büyük firmalarımız için sıkıntı yaratmakta. Bu sorunun bir an önce çözülmesi için gerekli atılımları yaptık, devletimizden öncelikli talebimiz bu konuda.”
HASAN BASRİ GÜZELOĞLU Mersin Valisi ve Mersin Tarsus OSB Müteşebbis Heyet Başkanı
MTOSB; Mersin’in geleceğinde lokomotiflerden
“Bir şehrin üretkenliğinin en büyük işareti, o şehrin organize sanayi bölgesinin kapasitesi ve yıllar içinde elde ettiği büyüme değerleridir. Mersin büyük bir yürüyüşün ve ülkemizin kalkınmasında belirleyici olan bir kenttir. Sanayi üretimi alanında Türkiye’nin en önemli ve en iddialı kentlerinden biri olan Mersin’in sahip olduğu OSB, Türkiye’nin en özel ve güzel altyapısına sahip OSB’lerden bir tanesidir. Mersin açısından büyük önem taşıyan MTOSB, istihdam konusunda ilin dinamiklerindendir. Bu istihdamı sadece OSB’de yer alan işletmelerde çalışan insan sayısı olarak değerlendirmek, buz dağının görünmeyen tarafını hiçe saymakla eşdeğerdir. OSB’deki firmaların ihtiyacını karşılayan hizmet sektöründeki firma çalışanları ve OSB firmalarına yan sanayi desteği sağlayan küçük ölçekli esnafın çalıştığı sanayi sitesi çalışanları dolaylı yoldan MTOSB sayesinde elde edilen istihdam sayısına büyük katkı sağlamaktadır.
Şu noktaları da belirmeliyim ki; üretim yapmak adına çevreye ve dolaylı olarak bölge insanına zarar vermek, yapılan üretimi değersizleştiren bir unsurdur. Bu kapsamda MTSOB, Mersin’in gururu olmuştur. Rekabetin büyük önem taşıdığı dönemde, en büyük girdi olan nitelikli insan gücünü ilimiz ve bölgemiz insanlarıyla sağlayacak MTOSB Endüstri Mesleki Lisesi projesini hayata geçirdik. Türkiye’ye örnek olan bu proje, birçok il tarafından ilgi görmektedir. MTOSB içerisindeki meslek lisesinin diğerlerinden farkı, teorik eğitimin sınıflarda verilmesi, uygulamanın ise üretim yapan fabrikalarda tamamlanmasıdır. Öncelikli olarak ekonomik değer yaratmak, üretim ve istihdam artışını sağlamak, ülkemizin geleceğine katkı koyacak işletmeleri varsa çoğaltmak, yoksa kentimize kazandırmaktır. İşin özünde de bu yatmaktadır. Üreten Türkiye güçlü Türkiye’dir. Hatta bilinen boyutlarıyla değil; üretimi inovatif, katmadeğeri yüksek, Ar-Ge temelli ve yüksek gelir yaratıcı ürünler segmentine götürmektir. Türkiye 2023 hedeflemesinde üretim altyapısını yerinde tanımlamak ve sınırların ötesine ulaşmak zorundadır. En önemlisi de dünya markaları oluşturmaktır, bu anlamda MTOSB’nin Mersin’in geleceğinde şehrin lokomotiflerinden olduğuna inanıyorum.”
CİHAT LOKMANOĞLU Mersin Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı
Mersin’in gücü denizden
Mersin Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Cihat Lokmanoğlu, Mersin’de lojistik, turizm ve tarım sektörünün öne çıktığını anlatıyor. Mersin’in kuruluşundan bu yana bir liman kenti olduğunu vurgulayan Lokmanoğlu, Türkiye’nin lojistik üssü olması hedeflenen Mersin’de mevcut limanın kapasitesinin arttırılması ve Lojistik İhtisas OSB’nin kurulmasına yönelik çalışmalar yürüttüklerini anlatıyor: “Yer tespit çalışmalarımızı tamamladık, izinlerin alınmasını bekliyoruz. Mersin Serbest Bölgesi’nin önündeki alana çok büyük bir konteyner limanı yapılması projesi var. Seka Limanı’nda bir yat yapım serbest bölgesi yapma projemiz de gündemde.”
Cihat Lokmanoğlu, Türkiye’deki 3 ana limandan biri olan Mersin’in Kuzey Irak’ı denizyoluna ulaştıran tek liman ve Doğu Akdeniz’in en büyük limanı olduğuna dikkat çekiyor: “Geçen yıl 1 milyon TEU elleçlendi. Mersin Limanı, dünyada ilk 100 liman içerisinde yer alıyor. Kayseri, Gaziantep, Mardin, Kahramanmaraş, Diyarbakır gibi illerin denize açılan kapısı Mersin. Türkiye’nin ilk serbest bölgesi Mersin’e kuruldu, Mersin Serbest Bölgesi, ticaret hacmi açısından Türkiye’nin en büyük 2. serbest bölgesi. Yüzde 100 doluluğa ulaşmış bölgede 400’ün üzerinde firma faaliyette.”
Mersin Üniversitesi ile Yüksek Denizcilik Okulu’nu, 2 yıl önce de Anadolu Denizcilik Lisesi’ni kurduklarını belirten Lokmanoğlu, 2013 yılı hedefleri arasında yüksekokulu, denizcilik fakültesine çevirme projeleri bulunduğunu açıklıyor: “Mersin’de ciddi biçimde kalifiye eleman sıkıntısı sözkonusu. Bu nedenle eğitime büyük önem veriyoruz.”
440 üyeleri bulunduğunu ifade eden Lokmanoğlu, yüzme yarışlarına sponsor olduklarını ve Akdeniz Oyunları’nda bir projeye mutlaka dahil olacaklarını kaydediyor. Türkiye’nin 2. büyük havalimanı olacak bölgesel havalimanı projesinin de yakında hayata geçeceğini anlatan Lokmanoğlu, “30 milyon yolcu kapasiteli olacak. Bu havalimanıyla çilek, yaş meyve, sebze, salyangoz gibi nakliye açısından dayanıksız ürünlerin ihracatı kolaylaşacak” diyor.