2030 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi yayımlandı

28. Avrasya Ekonomi Zirvesi, 7-8 Mayıs’ta, İstanbul’da

İçeriği Görüntüle

‘2030 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi’ne ilişkin genelge, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan imzasıyla Resmi Gazete’de yayımlandı. Genelgede, dünya ekonomilerinin, serbest ticaret düzeninin yerini korumacı politikalara ve stratejik bağımsızlık arayışlarına bıraktığı bir dönüşüm sürecinden geçtiği bildirildi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Yüksek teknolojiye dayalı üretim, sürdürülebilir kalkınma ve dijital dönüşüm odaklı stratejilerle, Türkiye’yi, tekno-kutuplu yeni uluslararası sistemin en kilit oyuncularından biri yapacağız. Bu büyük vizyonun bir parçası olarak hazırlanan 2030 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi’ni; Millî Teknoloji Hamlesi doğrultusunda teknolojik bağımsızlık, ekonomik kalkınma ve sürdürülebilir büyüme hedeflerimizi destekleyecek büyük ve önemli bir adım olarak görüyoruz. Bu Stratejiyi hem bugünün dünyasında hem de gelecekte Türkiye’nin güçlü, itibarlı ve söz sahibi bir ülke olarak var olmasını garanti altına alacak başlıca yol haritalarımızdan biri olarak değerlendiriyoruz” açıklamasını yaptı.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, “Millî Teknoloji Hamlesi vizyonu temelinde şekillendirdiğimiz Strateji Belgemizi beş ana sütun üzerine inşa ettik. Yüksek Teknoloji, Dijital Ekonomi, Yeşil Dönüşüm, Küresel Entegrasyon ve Yapısal Dönüşüm olarak tanımladığımız temel amaçlarımıza ulaşmak üzere 100 strateji ve vizyonumuzu somutlaştıran 20 makro hedef belirledik. Bizi hedeflere taşıyacak HIT-30 Yüksek Teknoloji Yatırım Programından Ulusal Çip Konsorsiyumuna, Mega Endüstriyel Parklardan Yerel Kalkınma Hamlesine kadar geniş bir perspektifte öncelikli program ve projeleri tanımladık” bilgisini verdi.

2030 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi amaç ve stratejileri

AMAÇ 1: Yüksek teknolojide ve kritik alanlarda yerli üretim kapasitesini artırmak ve dışa bağımlılığı ortadan kaldırmak
Mıllî Teknoloji Hamlesi, Savunma Sanayii, Mobilite Sektörü, Yapay Zekâ, Kuantum Teknolojileri, Yarı İletkenler ve Çip Teknolojileri Uzay Ekonomisi, Sağlık vee Akıllı Yaşam Teknolojileri, Tarım Teknolojileri, Teknolojı Tabanlı Gıirişimcilik, Bilim, Ar-Ge ve İnovasyon Ekosistemi
Strateji 1: HIT 30, Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı ve proje bazlı teşvikler gibi odak programlar ve Yatırım Taahhütlü Avans Kredisi (YTAK) gibi finansman uygulamalarıyla kritik alanlarda özgün teknoloji geliştirme ve yerli üretim kapasitesi güçlendirilecektir. Strateji 2: Çip/yarı iletken, nükleer, biyoteknoloji, petrokimya gibi stratejik alanlarda, kamu destek mekanizmalarıyla, çok ortaklı ulusal konsorsiyumlar kurularak lider teknoloji girişimlerinin ortaya çıkması sağlanacaktır. Strateji 3: Savunma sanayiinin yönetişim deneyimi sivil alanlara taşınacak; Sanayileşme İcra Komitesi kararlarıyla başta, ilaç, aşı ve tıbbi cihaz, raylı sistemler ve dijital dönüşüm yatırımları olmak üzere, öncelikli alanlarda kamu alım mekanizmalarının etkililiği ve yaygınlığı artırılacak; kamu alımlarında Yerli Malı Belgesi bulunan ürünlerin önceliklendirilmesi amacıyla merkezi bir Yerli Malı Ödeneği oluşturulacaktır. Strateji 4: Savunma sanayiinde üretim ve ihracatı artırmak üzere stratejik ve ticarileşme potansiyeli yüksek alanlarda Ar-Ge ve tasarım destekleri sağlanacak; Ar-Ge süreci tamamlanmış veya tamamlanacak ürünlerin seri üretime geçişi desteklenecektir. Strateji 5: Yetenek paylaşımı ve projeler yoluyla savunma sanayii ve sağlık, malzeme ve tekstil başta olmak üzere sivil sektör arasındaki etkileşim güçlendirilecek; çift kullanımlılık ilkesi doğrultusunda karşılıklı ihtiyaçların giderilmesine yönelik ortak çalışmalar yürütülecektir. Strateji 6: ‘Türkçe Büyük Dil Modeli’ öncelikli olmak üzere, yerli üretken yapay zekâ modellerinin geliştirilmesine yönelik girişimler ve yatırımlar desteklenecek, bunların TÜBİTAK başta olmak üzere kamu ile etkileşimi teşvik edilecektir. Strateji 7: Yapay Zekâ Dönüşüm Programlarıyla YZ teknolojilerinin üretim süreçlerinde kullanımı artırılacak; işletmelerin YZ yetkinliklerini geliştirmek ve çalışanların YZ ile uyumunu sağlamak için uygulamalı eğitim programları oluşturulacaktır. Strateji 8: Alanda Programlanabilir Kapı Devreleri (FPGA), Uygulamaya Özel Tümleşik Devreler (ASIC), Güç Yönetimi Tümleşik Devreleri (PMIC), Grafik İşlemci Birimleri (GPU), Haberleşme Tümleşik Devreleri (CIC) ve YZ yongaları gibi stratejik öneme sahip çip türlerinin tasarlanıp geliştirilmesine ve tüm bileşenleriyle üretimine yönelik Ar-Ge destekleri sağlanacak ve yatırımlar teşvik edilecektir. Strateji 9: Türkiye otomotiv sektörünün batarya, hidrojen yakıt pili ve e-yakıt teknolojilerine geçişini sağlamak üzere uluslararası ittifaklar kurulacak; bu alandaki mega yatırımlara ve Ar-Ge süreçlerine ilişkin destekler artırılacaktır. Strateji 10: Uçan araba ve otonom araç teknolojilerine yönelik Ar-Ge çalışmaları ve yatırımlar desteklenecek; bu alana ilişkin teknik, fiziki ve hukuki altyapı oluşturulacaktır. Strateji 11: Hedef odaklı Ar-Ge ve yatırım destekleriyle Türkiye, batarya ve enerji depolama teknolojilerinde bölgesel üretim üssü hâline getirilecektir. Strateji 12: Biyoteknolojik ve genomik araştırmalara verilen destekler artırılacak; etken madde, biyoteknolojik ilaç ve tıbbi cihaz üretiminde yerli kapasitede sıçrama kaydedilmesi sağlanacaktır. Strateji 13: Tarım ve gıda güvenliğinin temini için; dikey tarım sistemleri, teknolojik gıda üretimi, robotik tarım, biyoteknolojik tarım ilaçları, genetik ıslah ve tohum geliştirme gibi alanlarda Ar-Ge çalışmaları ve yatırımlar desteklenecektir. Strateji 14: Millî Uzay Programı doğrultusunda, yerli uzay ve uydu teknolojileri geliştirilecek; uzay teknolojilerinin diğer sektörlere transferine yönelik hukuki ve teknik altyapı oluşturulacaktır. Strateji 15: Nanoteknoloji ve malzeme bilimi araştırmaları, yüksek performanslı kompozitler, enerji depolama malzemeleri ve akıllı yüzey kaplamaları gibi alanlara odaklanacak; bu teknolojilerde Ar-Ge kapasitesi artırılacak ve sanayi üretimine entegrasyon sağlanacaktır. Strateji 16: Uluslararası sermayeyi çekmek ve ekosistemde güven ortamı oluşturmak için kamu, çapa yatırımcı olarak girişim sermayesi fonlarına katılımını artıracak; Türk Devletleri Teşkilatı gibi stratejik ittifaklar yoluyla fon olanakları genişletilecektir. Strateji 17: Kamu destekli fonların fonu mekanizmaları yaygınlaştırılacak; söz konusu mekanizmalar üzerinden biyoteknoloji, yapay zekâ, dijital dönüşüm gibi kritik alanlarda sektörel ve tematik girişim sermayesi fonları oluşturulacak ve büyük işletmelerin girişim sermayesi fonlarına katılması teşvik edilecektir. Strateji 18: Kritik teknoloji alanlarında düzenleyici deney (regulatory sandbox) ortamları oluşturularak yeni teknolojilerin güvenli bir şekilde test edilmesi ve hızla ticarileştirilmesi sağlanacaktır. Strateji 19: TÜBİTAK öncülüğünde, öncelikli ve kilit teknoloji alanlarında hedef bütünlüğünü sağlamak ve kamu, sanayi ve akademi arasında çalışma grupları oluşturmak ve ortak araştırma projeleri yürütmek üzere, dört iş birliği ağı kurulacaktır: • Temel Bilimler ve Tıp alanında HEYSEM Ağı • Uygulamalı Bilimler, Ekoloji ve Mühendislik alanında CEZERÎ Ağı • Bilgisayar Bilimleri, Yapay Zekâ ve Dijitalleşme alanında ARF Ağı • Yer, Malzeme ve Uzay Bilimleri alanında BÎRÛNÎ Ağı. Strateji 20: Yapay zekâ, çip/yarı iletken, genetik, kuantum ve siber güvenlik alanlarında ulusal araştırma altyapıları kurulacaktır. Strateji 21: TÜBİTAK araştırma destekleri, öncelikli on araştırma alanındaki bilimsel bilgi üretimini dünyadaki ilk on ülke düzeyine çıkaracak şekilde artırılacak ve yaygınlaştırılacaktır. Araştırma Alanları: 1) Bilgisayar Bilimleri; 2) Çevre Bilimleri; 3) Enerji; 4) Elektrik ve Elektronik Mühendisliği; 5) Farmakoloji , Toksikoloji ve Eczacılık; 6) Fizik ve Astronomi; 7) Kimya; 8) Malzeme Bilimi; 9) Matematik; 10) Yapay Zekâ. Strateji 22: Ortak araştırma fonları ve hareketlilik programlarıyla bilimde ülkeler arası iş birliğini güçlendirecek şekilde, ‘Türk Devletleri Araştırma Alanı’ ve ‘İslâm Ülkeleri Araştırma Alanı’ kuruluşlarının oluşumuna öncülük edilecektir. Strateji 23: Gençlerin bilim, araştırma ve yenilik ekosistemine katılımları teşvik edilecek; lider araştırmacılar, tersine beyin göçü gibi programlarla beşerî altyapı sürekli olarak güçlendirilecektir. Strateji 24: Milli Teknoloji Akademisi çatısı altında çip tasarımı, yapay zekâ, otonom sürüş teknolojileri gibi alanlarda yürütülmekte olan Sektör Kampüste Programı ve Milli Teknoloji Uzmanlık Programları diğer kritik teknoloji alanlarına genişletilerek yaygınlaştırılacaktır. Strateji 25: Teknoloji girişimciliği ekosistemi güçlendirilecek; Terminal İstanbul, GO Girişim Ofisleri, girişim sermayesi fonları ve benzeri enstrümanlarla Türkiye bu alanda küresel çekim merkezlerinden biri haline getirilecektir. Strateji 26: Ar-Ge Merkezleri, stratejik/kilit teknolojilerle ilişkili öncelikli Ar-Ge ve yenilik konularında faaliyet göstermeleri hususunda yönlendirilecek; küresel firmaların Ar-Ge merkezlerinin Türkiye’ye çekilmesine yönelik çalışmalar yürütülecektir. Strateji 27: Özellikle yazılım ve bilişim teknolojileri alanında, toplum genelinde yetkinlik gelişimini sağlamaya yönelik eğitim ve bilinçlendirme programları hayata geçirilecektir.

AMAÇ 2: Dijital ekonomiye geçişi sağlayarak teknoloji çağının lider ülkelerinden biri olmak
Dijital Dönüşüm Teknolojileri, Haberleşme Altyapısı, Siber Güvenlik, Blokzincir ve Finans Teknolojileri, Bulut Bilişim, Açık Kaynak Çözümleri, Nesnelerin İnterneti, Robotik Teknolojileri, İş Gücünün Dijital Dönüşümü.
Strateji 28: Fiber iletişim altyapıları ve yeni nesil haberleşme yatırımlarına sağlanacak desteklerle, sanayinin dijital dönüşüm koşulları oluşturulacaktır. Strateji 29: İşletme düzeyinde dijital dönüşümün sağlanmasına yönelik kamu destekleri çeşitlendirilecek ve yaygınlaştırılacaktır. Strateji 30: Endüstriyel robotlar, eklemeli imalat makineleri ve diğer ileri imalat teknolojilerinde yerli üretim artırılacaktır. Strateji 31: Navigasyon, arama motoru, sosyal medya, mesajlaşma, ödeme sistemleri gibi dijital platformlarda yerli çözümler ve millî işletim sistemi geliştirilecek ve kullanımlarının yaygınlaştırılması sağlanacaktır. Strateji 32: Blokzincir, merkeziyetsiz finans (DeFi), kripto varlık ve gerçek dünya varlıklarının tokenizasyonu teknolojilerine entegrasyon ve yerli alternatiflerinin hayata geçirilmesi için gerekli teknik ve hukuki altyapı oluşturulacaktır. Strateji 33: Yerli teknoloji odaklı finansal çözümlerle Türkiye, dünya çapında bir fintek merkezi hâline gelecektir. Strateji 34: Ar-Ge ve yatırım destekleriyle; tarım, hizmet ve ulaşım sektörlerinde dijitalleşmeye geçiş hızlandırılacaktır. Strateji 35: Yerli ve millî teknolojilerle geliştirilen siber güvenlik uygulamalarıyla, imalat sanayii üretim sistemleri de dâhil olmak üzere, Türkiye’nin dijital altyapısı, saldırılara karşı dirençli hâle getirilecektir. Strateji 36: Büyük ölçekli veri merkezi ve bulut bilişim altyapılarına yönelik yatırımlar desteklenecek; bu alandaki uluslararası stratejik iş birlikleriyle, bölge ülkelerine hizmet verecek kapasiteye ulaşılacaktır. Strateji 37: Dijital ekonomiye geçişi hızlandırmak amacıyla, açık kaynak yazılımların geliştirilmesi ve kullanımı yaygınlaştırılacaktır. Strateji 38: Güvenli, sürdürülebilir ve verimli bir ulusal IoT (Nesnelerin İnterneti) ekosistemi oluşturulacaktır. Strateji 39: Dijital dönüşüm arayüzleri yoluyla, işletmelere sunulan dijital olgunluk değerlendirmesi, strateji geliştirme, danışmanlık, eğitim ve finansmana erişim destekleri yaygınlaştırılacaktır. Strateji 40: Sanayiye yönelik kamu hizmetlerinde dijital dönüşüm hızlandırılacak; kamu kesiminin sunduğu dijital hizmetler çeşitlendirilecek, iş süreçlerinin otomasyonu ve hizmet kalitesinin iyileştirilmesi sağlanacaktır. Strateji 41: Dijital dönüşümün iş gücü üzerindeki mevcut ve potansiyel etkileri sistematik olarak analiz edilecek; dönüşümün toplumsal kazanımlarını artırmaya ve maliyetlerini en aza indirmeye yönelik politikalar geliştirilecektir. Strateji 42: Dijital beceri eğitim programları ve yaşam boyu öğrenme fırsatlarıyla, beşerî sermayenin dijital yetkinlikleri sürekli olarak güçlendirilecektir.

AMAÇ 3: Yeşil ve döngüsel ekonomiye geçişi sağlayarak sanayi kaynaklı karbon emisyonlarını azaltmak
Avrupa Yeşil Mutabakatı, Yeşil Dönüşüm Destekleri, Sanayi Bölgelerinin Yeşıl Dönüşümü, Yenilenebilir Enerji Teknolojileri, Nükleer Enerji Teknolojileri, Yeşil İş Gücü Piyasası
Sanayi Bölgelerinin Yeşil Dönüşümü: 97. Organize Sanayi Bölgeleri (OSB’ler), sıfır emisyon hedefine ulaşmak üzere kritik bir öneme sahiptir. 4562 sayılı OSB Kanununa getirilen “Yeşil OSB” tanımı ile sanayi bölgelerinde kaynak ve enerji verimliliği, yalın üretim, endüstriyel atık iş birliği ve çevreye duyarlı uygulamalar teşvik edilmektedir. Mart 2025 itibarıyla sertifikalandırılmış 17 “Yeşil OSB” bulunmaktadır. Türk Standartları Enstitüsü (TSE) tarafından sertifikalandırılan OSB’ler, çevresel, ekonomik, sosyal ve yönetimsel açıdan belirlenen kriterlere uygunluk göstermelidir. Bu kriterleri sağlayan projeler, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından öncelikli olarak değerlendirilmektedir. Yeşil OSB yaklaşımı, sanayi bölgelerine, kaynak ve enerji verimliliğini artırarak karbon ayak izini azaltma ve endüstriyel üretimin çevresel etkilerini minimize etme yönünde bir misyon yüklemektedir. Bu bağlamda, sanayi bölgelerinde çevreye duyarlı üretim yöntemleri benimsenmekte, atık yönetimi ve geri dönüşüm uygulamaları yaygınlaştırılmaktadır. Diğer taraftan, sanayi bölgelerinin yeşil dönüşümünü hızlandırmak üzere, başta raylı sistemler olmak üzere yeşil lojistik ve ulaştırma sistemleri sanayi alanlarına entegre edilmektedir. 98. Enerji verimliliği ve atık yönetimi, sanayi bölgelerinde yeşil dönüşümün temel bileşenlerindendir. Sanayi bölgelerinde enerji verimliliği sağlamak amacıyla yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı teşvik edilmekte ve sanayi tesislerinde enerji yönetim sistemleri kurulmaktadır. Bu sistemler, enerji tüketimini izleyip optimize ederek, hem maliyetleri düşürmekte hem de çevresel sürdürülebilirliği artırmaktadır. Yenilenebilir enerji kaynaklarının entegrasyonu, sanayi bölgelerinde uzun vadeli sürdürülebilirliği destekleyen önemli bir adımdır. Ayrıca, sanayi bölgelerinde fiziksel arıtma altyapısının güçlendirilmesiyle atık yönetimi ve arıtılmış atık suların yeniden kullanımı gibi geri dönüşüm uygulamaları ile kaynak kullanımının azaltılması, Türkiye’nin döngüsel ekonomiye geçiş potansiyelini açığa çıkarmak bakımından son derece önemlidir.
Türkiye Organize Sanayi Bölgeleri Projesi: Dünya Bankası ile 26/02/2021 tarihinde imzalanan 250.3 milyon Euro tutarındaki İkraz Anlaşması ile başlatılan Türkiye Organize Sanayi Bölgeleri Projesi, Türk sanayisinin daha yeşil ve rekabetçi bir yapıya geçişine katkı vermek üzere OSB’lerin “yeşil/sürdürülebilir üretim alanlarına” dönüşmesini amaçlamaktadır. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Proje amaç ve hedeflerine uygun bulunan ve Yatırım Programına kabul edilen alt projeler, ‘OSB Uygulama Yönetmeliği’ ve ‘Organize Sanayi Bölgeleri ve Sanayi Siteleri Projeleri Ödeneklerinin Kullanımı ve Kredilendirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar’ çerçevesinde %3 faiz oranı/kâr payı ile 3 yılı ödemesiz olmak üzere toplam 13 yıl olarak kredilendirilmektedir. Projenin gelişim hedefi, Türkiye'deki Organize Sanayi Bölgelerinin verimliliğini, çevresel sürdürülebilirliğini ve rekabet gücünü artırmaktır. Proje kapsamındaki yatırım projeleri şöyle sıralanabilir: • Atık su arıtma tesisleri • Atık su geri kazanım ve yeniden kullanım tesisleri • GES • Yeşil bina • Dijital dönüşüm • Altyapı • Scada sistemleri • Çevre Laboratuarı • Entegre Haberleşme ve Güvenlik Sistemleri Proje kapsamında 37 OSB’ye kredi desteği sunulmaktadır. Proje sonunda aşağıdaki temel kazanımların elde edilmesi hedeflenmektedir: • OSB'lerde hem temel hem de yeşil altyapı yatırımlarından yıllık 27.932 MWh enerji tasarrufu • OSB yeşil yatırımlarından yıllık 6.628.000 m³ su tasarrufu • Desteklenen yatırımlar sayesinde CO2 emisyonlarında yıllık 18.434 metrik ton azalma • Yeni/iyileştirilmiş tesislerde 29.200.000 m³ su arıtımı.
Strateji 43: Avrupa Yeşil Mutabakatına uyumlu düzenlemelerle, sanayide karbon ayakizi düşürülecek; Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizmasına (SKDM) uyum sağlayacak şekilde gerekli teknik ve hukuki düzenlemeler hayata geçirilecektir. Strateji 44: Sanayi işletmelerinde, düşük karbonlu üretim ve döngüsel ekonomi ilkelerinin benimsenmesine yönelik destek mekanizmaları çeşitlendirilerek, yaygınlaştırılacak; TIDIP ve benzeri platformlar aracılığıyla sanayi işletmelerinin düşük karbonlu teknolojilere yatırım yapmaları teşvik edilecektir. Strateji 45: Organize Sanayi Bölgeleri öncelikli olmak üzere planlı sanayi alanlarının yeşil dönüşümü daha yüksek miktarlı ve uygun koşullu finansman programlarıyla gerçekleştirilecek; Yeşil OSB sayısı artırılacaktır. Strateji 46: Başta güneş hücresi üretim kapasitesini artıracak yatırımlarla, güneş enerjisi teknolojilerinde yüzde yüz yerli üretim kabiliyetine ulaşılacaktır. Strateji 47: Rüzgâr türbinlerinin ana bileşenlerinin yerli olarak üretilmesine ve offshore (açık deniz) ve yüksek kapasiteli kara rüzgâr türbinleri kurulmasına yönelik yatırımlar ve Ar-Ge çalışmaları desteklenecektir. Strateji 48: Elektrolizör, yakıt hücresi ve depolama teknolojileri başta olmak üzere, yeşil hidrojen ekosistemini harekete geçirecek yatırımlar ve Ar-Ge çalışmaları desteklenecektir. Strateji 49: Karbon yakalama, kullanma ve depolama (KYKD) teknolojilerinde yerli çözümler geliştirilerek sanayi tesislerinde uygulamaya alınacak; yakalanan karbonun yakıt, kimyasal ve mineral üretiminde hammadde olarak değerlendirilmesi sağlanacaktır. Strateji 50: Yeşil enerji teknolojilerinin şebeke entegrasyonunu ve stabilizasyonunu sağlayacak şekilde, yapay zekâ destekli sistemler oluşturulacaktır. Strateji 51: Enerji arzında öncelik yenilenebilir kaynaklarla birlikte nükleer enerjiye verilecek; nükleer teknoloji alanındaki yatırımlar hızlı bir biçimde artırılacaktır. Strateji 52: Enerji maliyetlerini asgari düzeye çekecek ve enerji arz güvenliğini artıracak şekilde, sanayi tesislerinin yeşil ve nükleer enerji kaynaklarından öncelikli şekilde yararlanması sağlanacaktır. Strateji 53: Akıllı şebeke sistemleri ve enerji depolama çözümleriyle, sanayide enerji arz güvenliği kesintisiz şekilde sağlanacaktır. Strateji 54: Sanayi tesislerinde enerji tasarrufu sağlayan teknolojilere geçiş desteklenecek; enerji verimliliğini artırmak için zorunlu enerji yönetim sistemlerinin devreye konulması sağlanacaktır. Strateji 55: Sanayi alanlarında arıtma altyapılarının sayısı artırılacak, kapasitesi ve teknolojisi güçlendirilecek; sanayide su verimliliğini artıracak şekilde OSB’lerde gri su geri kazanım sistemleri ve su tasarrufu sağlayan diğer endüstriyel uygulamalar yaygınlaştırılacaktır. Strateji 56: Kimya, metal ve tekstil sektörleri öncelikli olmak üzere, atık yönetimi sistemleri modernize edilerek sanayi atıklarının geri kazanımı ve yüksek katma değerli ikincil hammadde üretimi desteklenecektir. Strateji 57: Yeşil iş alanlarını büyütmek ve mevcut iş süreçlerini yeşil dönüşüme uyumlu hale getirmek üzere, kapsayıcı eğitim ve yetkinlik programlarıyla, toplumun ve beşerî sermayenin yeşil dönüşümü hızlandırılacaktır.

AMAÇ 4: Küresel pazarlara entegrasyonu ve rekabet gücünü artırmak
Küresel Ekonomide Konjonktür Deişimi, Lojistik ve Tedarik Zincirleri, Tarife Dışı Engeller, Kritik Hammaddeler, Sanayi ve Teknoloji Diplomasisi
Strateji 58: Küresel değer zincirlerindeki kırılmalara karşı Türkiye’nin esnekliğini artıracak önlemler alınacak; ihracat ve ithalatta çeşitlendirici mekanizmalar oluşturulacaktır. Strateji 59: Motorlu kara taşıtları, makine ve elektrikli eşya gibi ihracatta öne çıkan sektörler başta olmak üzere, küresel değer zincirlerine entegrasyonu güçlendirecek yenilikçi stratejiler ve sektör odaklı finansman modelleri oluşturulacak; uluslararası yatırımcılar ile yerel tedarikçi firmaların iş birlikleri geliştirilerek yerel firmaların küresel değer zincirlerine entegrasyonu artırılacaktır. Strateji 60: Avrupa ülkeleri ile Türkiye arasında ortak savunma sanayii yatırımları güçlü bir şekilde teşvik edilerek yenilikçi ürün ve teknolojiler geliştirilmesi ve hedef pazarlara sunulması desteklenecektir. Strateji 61: Türkiye’nin Orta Doğu, Kuzey Afrika, Avrupa ve Orta Asya bölgelerindeki bölgesel ticaret ve üretim merkezi konumunu güçlendirmek için hedef ülke bazlı ticaret stratejileri oluşturulacak ve bölgesel iş birliği anlaşmaları artırılacaktır. Strateji 62: Yapay zekâ, siber güvenlik, yenilenebilir enerji teknolojileri ve biyoteknoloji gibi stratejik alanlarda ihracatı artırmak için sektör odaklı özel Ar-Ge ve yatırım teşvikleri ve pazar geliştirme programları oluşturulacaktır. Strateji 63: Kritik hammadde ve minerallere erişimi güvence altına almak için uydu görüntüleme, 3D yeraltı haritalama ve jeofizik yöntemler kullanılarak potansiyel hammadde yatakları haritalandırılacak; geri dönüşüm ve ileri işleme teknolojilerinin geliştirilmesi desteklenecektir. Strateji 64: Kritik hammaddelerin güvenli tedariki ve işlenmesi için uluslararası ittifaklar ve stratejik iş birlikleri geliştirilecek ve tedarik zinciri kırılmalarına karşı dayanıklılık artırılacaktır. Strateji 65: Katma değerli petrokimya üretimini artırmak ve Türkiye’nin küresel enerji piyasasındaki konumunu güçlendirmek üzere entegre petrokimya kümelenmeleri oluşturulacak; hammadde işleme kapasiteleri genişletilecek ve ileri polimer ve kimyasal türevlerin geliştirilmesine yönelik Ar-Ge ve inovasyon faaliyetleri teşvik edilecektir. Strateji 66: İhracat süreçlerinde verimliliği artırmak için dijital gümrük, e-ticaret ve blokzincir tabanlı lojistik platformları geliştirilecek ve KOBİ’lerin bu altyapılara erişimi temin edilecektir. Strateji 67: Lojistik altyapısı modernize edilerek sanayi alanlarına entegrasyonu güçlendirilecek; intermodal ve kombine nakliye sistemleri yaygınlaştırılarak uluslararası taşımacılıkta etkinlik ve rekabet gücü artırılacaktır. Strateji 68: ‘Yurt Dışı Lojistik Dağıtım Ağlarının Desteklenmesi Hakkında Karar’ uyarınca kurulacak lojistik merkezlerle, ihracatçılarımızın tedarik ve dağıtım zincirlerine daha hızlı ve daha etkin bir şekilde entegrasyonu sağlanacaktır. Strateji 69: Başta KOBİ’ler olmak üzere işletmelerin küresel pazarlara entegrasyonunu artırmak ve rekabet avantajı kazanmalarını sağlamak için uluslararası standartlara uyum kapasitesini destekleyici politikalar geliştirilecektir. Strateji 70: Yerel ürünlerin uluslararası düzeyde tanınırlığını artırmak için stratejik marka geliştirme ve küresel pazarlama girişimleri teşvik edilecektir. Strateji 71: Başta çip, elektrikli araçlar, veri merkezi ve petrokimya alanlarında olmak üzere, yabancı yatırımcıların Türkiye’ye çekilmesi için tanıtımlar yapılacak; seçici ve hedef odaklı teşvik mekanizmaları tasarlanacaktır. Strateji 72: Teknolojik gelişmeyi ve ikiz dönüşümü temin edecek şekilde, fikri mülkiyet haklarının etkin kullanımı ve yönetimi sağlanacaktır. Strateji 73: Basra’da Al Faw ve Hazar’da Zengezur merkezli olmak üzere, Türkiye’nin tarihî mirası ve jeopolitik sorumluluğu doğrultusunda, Asya, Ortadoğu ve Avrupa arasında Kalkınma ve Ticaret Koridorları inşa edilecektir. Strateji 74: TÜBİTAK, KOSGEB, TSE ve diğer bağlı/ilgili kuruluşlarıyla Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının öncülüğünde Türkiye; sanayileşme birikimini başta yeniden yapılananlar olmak üzere Türk Devletleri, Ortadoğu ve Afrika ülkeleriyle paylaşarak bu ülkelerin üretim ve araştırma ekosistemlerini güçlendirip geliştirecek bir liderlik misyonu üstlenecektir. Strateji 75: TEKNOFEST Havacılık, Uzay ve Teknoloji Festivali, Türk Devletleri, Ortadoğu ve Afrika ülkeleri, Balkan ve Karadeniz coğrafyasına yaygınlaştırılarak sürdürülecektir. Strateji 76: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı küresel iş birliği mekanizması yeniden yapılandırılacak ve Bilim, Teknoloji, İnovasyon, Sanayi ve Yatırım (STI3) Diplomasisi fonksiyonel hale getirilecektir. Strateji 77: Ülkemizdeki araştırma altyapılarının AB bünyesindeki kurum, program ve iş birliği ağlarına entegrasyonu sağlanacaktır. Strateji 78: Uluslararası ticaret, standardizasyon, dijital pazarlama, yabancı dil, kültürler arası iletişim gibi alanlarda gerçekleştirilecek eğitim ve bilinçlendirme programlarıyla, işletme sahipleri ve çalışanların küresel iş ortamına uyum becerileri geliştirilecektir.

AMAÇ 5: İmalat sanayiinin verimlilik, kapasite ve ölçek sorunlarını çözmek; kriz ve şoklara karşı dayanıklılığı artırmak
Sanayinin Planlı ve Sürdürülebilir Gelişimi, Yeni Yatırım Teşvik Sistemi, Kamu Alımları ve Yatırımlar, Sektörel Kompozisyon, Verimlilik, Ölçek Büyütme ve Rekabet Edebilirlik, Bölgesel Kalkınma, Doğal Afetlere Dayanıklılık, Veri Odaklı Karar Alma Süreçleri, Sanayide Kapsayıcı İstihdam ve Beceri Uyumu
Strateji 79: Ulusal Sanayi Alanları Master Planı doğrultusunda sanayi alanları genişletilecektir. Strateji 80: Ulusal Sanayi Alanları Master Planı çerçevesinde, deprem ve diğer afet risklerinin yüksek olduğu bölgelerde bulunan sanayi alanları güvenli bölgelere taşınacak; sanayinin güvenli bölgelerde yoğunlaşmasını temin edecek şekilde üretim ve istihdam koridorları kurulacaktır. Strateji 81: OSB'lerin demiryolu ve liman bağlantıları ile fiziksel, teknik ve finansal altyapıları güçlendirilecektir. Strateji 82: OSB’lerin lojistik altyapısını geliştirmek üzere, özel sektör yatırımlarını teşvik edecek şekilde, başta kamuözel iş birliği olmak üzere, alternatif finansman mekanizmaları geliştirilecektir. Strateji 83: Afet yönetimi teknolojileri geliştirilerek doğal afetlere karşı dirençli ve hazırlıklı bir yapı oluşturulacaktır. Strateji 84: Yeni Yatırım Teşvik Sistemi ile teşvik uygulama araçları ve süreçleri sadeleştirilecek ve yatırım projelerine ilişkin değerlendirmelerde daha seçici bir yaklaşım gözetilecektir. Strateji 85: Verimlilik alanında sahaya ilişkin veri ve gelişmelerin izlenmesine olanak tanıyacak şekilde stratejik yönetişim mekanizmaları oluşturulacak; imalat sanayiindeki verimlilik sorunlarının tespit edilmesi için sektörel bazda ve firmalar bazında analitik değerlendirme sistemleri oluşturularak veriye dayalı çözüm önerileri geliştirilecektir. Strateji 86: Model Fabrikaların sayıları artırılacak, kurumsal kapasiteleri güçlendirilecek ve verimlilik arayüzleri olarak etki alanları genişletilecektir. Strateji 87: Yerel Kalkınma Hamlesi kapsamında, yerel potansiyelin değerlendirilmesi, âtıl kaynakların harekete geçirilmesi, üretim ve teknoloji yeteneklerinin geliştirilmesi ve yerel iş gücünün niteliğinin artırılmasına yönelik destek mekanizmaları oluşturularak bölgelerin üretim kapasiteleri artırılacaktır. Strateji 88: KOBİ’lerin ölçek büyütme yatırımları ve büyük işletmelerin tedarikçilerinin geliştirilmesi desteklenecek; başat, büyük ve uzman firmaların bölgelerindeki yerel üretim ekosistemlerinin güçlenmesine liderlik edeceği platformlar oluşturulacaktır. Strateji 89: Proje finansmanı başta olmak üzere kalkınma ve yatırım bankacılığı enstrümanları sanayi ve teknoloji ekosisteminin finansman ihtiyacı için kullanılacak; bankacılık ve finans sektörü ile sanayi arasında daha güçlü ve işlevsel bir bağ kurulması sağlanacaktır. Strateji 90: KOSGEB tarafından KOBİ’lere sağlanan destek mekanizmaları, daha yalın, erişilebilir, etkin ve etkili hâle getirilecektir. Strateji 91: KOBİ’lerin ve girişimcilerin finansmana erişimini artırmak için fintek tabanlı finansman modelleri yaygınlaştırılacak; KOBİ’lerin finansmana erişimde yaşadığı teminat sorunlarını çözmek için kredi garanti mekanizmalarının kapasitesi artırılarak bu mekanizmalar daha erişilebilir hâle getirilecektir. Strateji 92: Kadın ve genç girişimciler başta olmak üzere yenilikçi iş fikirlerinin hayata geçirilmesi için özel mentor havuzları oluşturulacak; hızlandırıcı programlar, mikro krediler ve prototip geliştirme hibeleri sağlanacak. Strateji 93: Ceylan firmaların hızlı büyüme süreçlerini desteklemek üzere izleme altyapısı oluşturulacak; bu firmaların destek ve teşviklerden daha ileri düzeyde faydalanmaları sağlanacaktır. Strateji 94: Ülke kaynaklarının daha etkin kullanımı için, üç yıllık geçmişe sari biçimde düşük performans gösteren işletmelerin sektörel dönüşüme dâhil edilmesi sağlanacak. Strateji 95 Seçilecek OSB’lerde belirli ölçeğin üzerinde ve teknoloji odaklı işletmeler için alanlar oluşturulacak; ayrıca modüler sanayi tesisi tasarımlarıyla, işletmelerin büyüme ihtiyaçlarına göre üretim alanlarını genişletebilmeleri sağlanacak. Strateji 96: Standardizasyon, uygunluk değerlendirme, sertifikasyon ve test laboratuvarı altyapıları, bölge ülkelere de hizmet sağlayacak şekilde güçlendirilecek; Türk Standardları Enstitüsü daha etkin ve rekabetçi hale getirilecektir. Strateji 97: Veri-analiz altyapısı TFV ölçümüne, girdi-çıktı analizlerine ve sektör/firma bazında değişim dinamiklerini izlemeye imkân verecek şekilde genişletilecek; büyük veri ve yapay zekâ destekli karar destek sistemleri oluşturulacak; bu alanda Dünya Bankası, OECD ve Asya Verimlilik Teşkilatı gibi kuruluşlarla iletişim güçlendirilecek ve iş birlikleri artırılacak. Strateji 98: Verimlilik, ölçek, üretim kapasitesi ve küresel entegrasyon temelli etki değerlendirme mekanizmaları oluşturularak sanayi politikalarının stratejik hedeflere katkısı izlenecek. Strateji 99: Sanayi sektöründe beceri uyumunu sağlamak üzere, iş gücü ihtiyaçlarının sektörel ve bölgesel düzeyde analizi yapılacak; bu analizler doğrultusunda, mevcut iş gücündeki nitelik boşluklarını giderecek mesleki eğitim programları, rehberlik ve kapasite geliştirme çalışmaları uygulanacak. Strateji 100: Kadın, genç ve yabancı iş gücünün üretim süreçlerine katılımını kolaylaştıracak düzenlemeler ve destekleyici programlar hayata geçirilecek; OSB’lerde barınma olanaklarının, kreş ve etüt merkezi imkanlarının ve sosyal alanların geliştirilmesi yoluyla istihdamın kapsayıcılığı artırılacak.