Page 16 - KobiEfor-Haziran-2021

KAPAK

Bakan Varank’ın verdiği bilgilere göre; insanların
eğitim ve sağlık hizmeti almak için nereden nereye “Uzun vadeli etkilerini göreceğiz”
gittikleri, bu hizmetler için ne kadarlık bir mesafe-
Açılış konuşmacılarından TBMM Plan ve Bütçe
yi göze aldıkları, bir yerleşim yerindeki işletmele-
Komisyonu Başkanı Cevdet Yılmaz, bu dönemin
rin hangi bölgelerle ticari ilişki kurduğu, insanların
yenilikler ve reform dönemi olacağını söyledi.
nereleri telefonla aradığı ya da nerelere kargo gön-
derdiği gibi birçok coğrafi ilişki ağı ortaya çıkarıldı. Kalkınma ajanslarının 84 milyonun enerjisini ha-
Devamında bu akışlar neticesinde yerleşimler ara- rekete geçiren önemli ya-
pılar olduğunu ifade eden
sındaki ilişkilerin yönü ve yoğunluğu belirlendi. Son
Cevdet Yılmaz, ajansların
olarak da yerleşimlerin birbirlerine hizmet verme
olgunlaşma dönemine ge-
büyüklükleri ve etki alanları ortaya çıkarıldı.
çiş yaptığını kaydetti. YER-
Cazibe merkezleri ile göç yavaşlatılabilecek: Ba-
SİS Projesi’nin çok önemli
kan Varank, şu bilgileri verdi: “‘Etki alanı’ dediğimiz
ve değerli bir çalışma ol-
kavram, hizmet merkezi niteliğindeki bir yerleşim
yerinin yoğun hizmet sunarak etkisi altına aldığı Cevdet duğunu belirten Yılmaz,
Yılmaz bunun uzun vadeli etkileri-
bölgeyi ifade ediyor. Türkiye genelinde bu şekilde
18 etki alanı bölgesi tespit ettik. Etki alanı yaklaşımı ni göreceğimizi dile getirdi:
bize bir yerleşimin sadece kendisi olarak değil, et- “YER-SİS önemli bir boşluğu doldurmuş olacak.”
Yer seçimi ve ölçek meselesinin stratejik karar-
kileşim kurduğu yerleşimlerle birlikte değerlendiril-
lar olduğuna dikkat çeken Yılmaz, “Bu kararları
mesi imkanını veriyor. Örneğin; bölge merkezi konu-
kamunun ve özel sektörün alması çok önemli”
munda olan Diyarbakır, Malatya, Erzurum ve Van gibi
dedi. Yılmaz, bu mekânsal boyutun önemini Dev-
illere yapılan yatırımların etki alanlarında bulunan
let Planlama Teşkilatı’nın vurgulamış olduğunu
yerleşimlere etkisini ölçebilecek, bu illere yapılacak
anımsattı: “Bölgesel gelişme ulusal stratejisinin
kamu yatırımlarının ölçeğini bu durumu göz önün-
hazırlanması önemli bir kazanım. Bu çalışmanın
de bulundurarak ayarlayabileceğiz. Böylece bu iller,
kıymetini ne kadar vurgulasak azdır.”
metropollere olan göçün yavaşlatılmasında birer ca-
zibe merkezi olarak değerlendirilebilecek. Çalışma
sonuçları ayrıca kırsal kalkınma politikalarının tasa- Projesi niteliğine de sahip olduğunu söyledi.
rımından yerelde etkin hizmet sunumu planlaması- Detaylı veri altyapısı: Araştırmanın bir diğer öne
na kadar çok geniş bir alanda katkılar sunuyor. Tüm çıkan özelliği de Türkiye’deki kırsal alanlara yönelik
planlamacı ve icracı kurumlarımızın bu çalışmadan detaylı bir veri altyapısını geliştirmiş olması. Proje
istifade edeceğine inanıyoruz.” kapsamında uygulanan saha çalışması ile 37 binden
Çok boyutlu bakış ve en güncel yöntemler: YER- fazla köy, kırsal mahalle ve beldede anket yapıldı.
SİS Araştırması’nın içeriği, kapsamı ve sonuçları Bu yerleşim yerlerindeki sosyo-ekonomik duruma
itibarıyla da birçok yenilikçi özelliğe sahip olduğu- ilişkin detaylı veriler toplandığını aktaran Varank,
nu belirten Varank, şunları dile getirdi: “Bölgesel ‘temel geçim kaynakları, üretim yapısı ve nüfus
gelişme ve mekânsal planlama literatüründeki en hareketlilikleri’nin veri toplanılan ana başlıklardan
güncel yöntemlerle ülkemizdeki en küçük köyler- sadece birkaçı olduğunu belirtti.
den en büyük metropollere kadar tüm yerleşim
yerleri araştırmanın kapsamına dahil edildi. Bu “www.yersis.gov.tr web adresinden
yerleşimler arasındaki ilişkiler, çok boyutlu bir ba- istediğiniz veriye ulaşabilirsiniz”
kış açısıyla ortaya konuldu. Bunu yaparken bölgesel Karar Destek Portalı: Bakan Varank’a göre; ça-
gelişme ve mekânsal planlama literatüründeki en lışmanın en önemli çıktılarından biri de dijital dün-
güncel yöntemleri takip ettik. Ayrıca bu araştırmaya yanın gerekliliklerine uygun olarak geliştirilen Karar
özgü yöntem ve ölçütler geliştirerek literatüre katkı Destek Portalı: “Bu sistemle çalışmada kullanılan
sağlayacak yenilikçi bir yaklaşım benimsedik.” verilerden elde edilen sonuçları, coğrafi bilgi sistemi
Ar-Ge projesi niteliğinde: Araştırmaya özgü yön- altyapısında görselleştirerek kamuoyu ile paylaşılı-
tem ve ölçütler geliştirerek literatüre katkı sağlaya- yoruz. www.yersis.gov.tr adlı web adresimizden tüm
cak yenilikçi bir yaklaşım benimsediklerine değinen sistemi inceleyebilir, istediğiniz veriye ulaşabilirsiniz.
Varank, insanların bir hizmeti almak için ortalama Karar destek sisteminin başta akademik çalışmalar
ne kadarlık bir mesafeyi göze aldığını ölçen bir coğ- olmak üzere bu alanda yapılacak yeni ve kapsamlı
rafi saçılım endeksi ürettikleri örneğini vererek, analizlere öncülük etmesini umuyoruz.”
yine tam olarak kır ya da kent olarak sınıflandırı- Girişimci Bilgi Sistemi ve Sanayi Sicil Bilgi Siste-
lamayan yerleşimlerin belirlenmesi ve derecelen- mi de araştırmacıların erişimine açılacak: Bilimsel
dirilmesi için ‘geçiş hizmet merkezleri’ tanımını gerçeklik ve kanıtın 18 yıldır uyguladıkları politika-
geliştirdiklerini, bu anlamda çalışmanın bir Ar-Ge larda her zaman temel ilkeleri olduğunu hatırla-

16 KobiEfor Haziran 2021