Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı’nın (KOSGEB) öncülüğünde, Türk Ekonomi Bankası’nın (TEB) desteğiyle Türkiye ayağı hazırlanan araştırmaya; dünya GSYH’nin yaklaşık yüzde 90’ını, nüfusun ise yaklaşık yüzde 75’ini temsil eden farklı ekonomik kalkınma düzeylerinde 70 ülke katıldı. Araştırma sonuçları KOSGEB Başkanı Mustafa Kaplan, TEB Genel Müdürü Ümit Leblebici, TEB KOBİ Bankacılığı Kıdemli Genel Müdür Yardımcısı ve Genel Müdür Vekili Turgut Boz ile Yeditepe Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Doç.Dr. Esra Karadeniz’in katılımıyla düzenlenen bir basın toplantısıyla açıklandı.
“Girişimciliğin desteklenmesi önem taşıyor”
KOSGEB Başkanı Mustafa Kaplan, başta istihdam olmak üzere ekonomik ve sosyal anlamda son derece hayati işlevler yerine getiren girişimciliğin desteklenmesinin büyük bir önem taşıdığını belirtti.
GEM araştırmasına Türkiye’nin 2006 yılından itibaren katıldığını, 2013-2014 yıllarında KOSGEB ve TEB işbirliği ile yürütüldüğünü aktaran Kaplan, sektöre referans olacak bu araştırmanın gelenekselleşecek şekilde KOSGEB’in önderliğinde devam edeceğini söyledi. Kaplan, GEM 2013 sonuçlarına göre Türkiye’de potansiyel girişimci oranının yüzde 32’ye çıktığını, her 100 kişiden 32 kişinin önümüzdeki 3 yıl içinde girişimcilik faaliyetinde bulunma niyetinde olduğunu ve bu sonuçla Türkiye’nin kendi kategorisindeki 30 ülke arasında 8. sırada bulunduğunu söyledi. Kaplan ayrıca KOSGEB Girişimcilik Destek Programı ile 250.000 girişimciye eğitim verildiği ve 14 bin 850 adet yeni işletme kurulduğu bilgisini verdi.
“Endeks sonuçları çalışmalara yol gösterecek”
Ülkelerin gelişiminin sahip oldukları girişimcilik ekosisteminin gücüne bağlı olduğunu söyleyen TEB Genel Müdürü Ümit Leblebici, “Ülkemizin sahip olduğu genç, eğitimli, teknolojiye ve yeniliğe açık işgücüyle girişimcilik konusunda bölgesel bir çekim merkezi olması için büyük bir potansiyeli var. Bu nedenle TEB olarak bu alanda yatırım yaparak, Türkiye’nin en kapsamlı Girişim Bankacılığı’nı başlattık, birçok ilki gerçekleştirdik” dedi.
TEB KOBİ Bankacılığı Kıdemli Genel Müdür Yardımcısı ve Genel Müdür Vekili Turgut Boz, bu sonuçlardan yola çıkarak TEB Girişim Bankacılığı ile atacakları adımlara dair stratejik bir plan hazırlamaya başladıklarını açıkladı: “TEB Girişim Evi açılması konusunda girişimciliğin gelişimine açık, potansiyel barındıran bölgelere öncelik vereceğiz. Sivil toplum kuruluşlarıyla, üniversitelerle ve ilgili kurumlarla hâlihazırda yaptığımız eğitim çalışmalarını bu bölgelerde yoğunlaştıracağız. TEB Girişim Evi Danışmanları’nın deneyimini buralara taşıyacağız. Genç ve kadın girişimcilerimize sunduğumuz destekleri tasarlarken endeksi baz alacağız, eğitim ve danışmanlık programlarımızı da yine endeksten çıkan sonuçlar ışığında bölgelerin ihtiyaçlarına göre şekillendireceğiz.”
Genç girişimciler artıyor: Endeks sonuçlarına göre Türkiye’de fırsatları değerlendirmek amacıyla girişimcilik faaliyetinde bulunan kişilerin yüzdesi, özellikle 2011 yılından bu yana artış eğiliminde. Üniversite mezunu girişimci oranının 2006’da yüzde 15.30 iken 2013’te yüzde 44’e yükselmesi, gençlerin artık girişimciliğe daha fazla ilgi gösterdiğini ve alternatif bir kariyer planı olarak görmeye başladığını gösteriyor. Eğitim düzeyi yükseldikçe, fırsata dayalı girişimcilik faaliyetinin arttığı, ihtiyaçtan dolayı girişimcilik faaliyetinin azaldığı görülüyor.
Kadın girişimciler atakta: Diğer ülkelerde olduğu gibi Türkiye’deki girişimcilerin çoğu erkek. 2013 yılında erkek/kadın oranı 2.13:1 olup, 2012 yılı (2.55:1) ile karşılaştırdığımızda erken dönem girişimcilik faaliyetinde bulunan erkek/kadın oranında bir düşme olduğunu görüyoruz. Az da olsa daha fazla kadın, 2013 yılında girişimcilik faaliyetine başlamayı planlıyor veya başlamış. Kadın girişimci oranında artış var.
Başarılı girişimcilik saygınlık sembolü: Türkiye’de yetişkin nüfusun yüzde 73.95’i başarılı girişimcilerin toplumda yüksek bir statüye sahip olduklarını belirtiyor. Gelişmekte olan ekonomilerin ortalamasının, yani yüzde 72.73’ün üzerinde olan bu oran, insanlarımızı girişimciliğe yönlendirmek için önemli bir motivasyon aracı olarak dikkat çekiyor. Bununla birlikte Türkiye’de potansiyel girişimcilerin oranı yaklaşık yüzde 32, yani her 100 kişiden 32’si önümüzdeki üç yıl içinde girişimcilik faaliyetinde bulunma niyetinde. Bu oran, gelişmekte olan ülkelerde yüzde 29.09, gelişmiş ülkelerde ise yüzde 14.27.
12 bölgede girişim faaliyetleri incelendi
Önceki yıllara göre artan örneklem sayısı sayesinde, hem 12 bölge çapında hem 26 bölge detayında girişim faaliyetleri incelenmiş ve Türkiye genelinde farklı bölgelerde girişimcilik faaliyetlerini karşılaştırma imkanı sağlanmış. Türkiye İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması’na (İBBS)-1’e göre 12 bölgeyi kapsayacak şekilde yapılan bölgesel analizde, sınıflandırmada yeralan bölgeler şunlar: İstanbul, Batı Marmara, Ege, Doğu Marmara, Batı Anadolu, Akdeniz, Orta Anadolu, Batı Karadeniz, Doğu Karadeniz, Kuzeydoğu Anadolu, Ortadoğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu. Batı Anadolu Bölgesi erken dönem girişimcilik endeksi açısından en girişimci bölgedir.
Batı Anadolu Bölgesi’nde, erken dönem girişimcilik endeksi yüzde 13 ve her 100 kişiden 13 kişi girişimcilik faaliyetinde bulunmaktadır.
Batı Anadolu’yu yüzde 11.30 oranıyla Güney Doğu Anadolu Bölgesi izlemektedir. Akdeniz Bölgesi’nde bu oran, yüzde 10.94 olarak gerçekleşmiştir. Doğu Marmara’da yüzde 10.76, Kuzey Doğu Anadolu’da yüzde 10.40, Ege’de yüzde 10.37, Orta Anadolu’da yüzde 10.32, Orta Doğu Anadolu’da yüzde 9.98, İstanbul’da yüzde 8.22 ve Batı Marmara’da ise yüzde 8’dir. Girişimcilik endeksinin en az olduğu bölgeler ise Doğu Karadeniz (yüzde 7.61) ve Batı Karadeniz’dir (yüzde 7.23).
Güney Doğu Anadolu Bölgesi erken dönem girişimcilik endeksi açısından İstanbul bölgesine göre istatistiki açıdan daha yüksek girişimcilik endeksine sahip bir bölge olmasına rağmen bu bölge insanı başka bir alternatifi olmadığından ve/veya ihtiyaçtan/mecburen girişimci olmak zorunda kalırken İstanbul bölgesinde girişimcilerin sadece yüzde 18’i ihtiyaç nedeniyle iş kurmaktadır.
Kadın ve erkeğin girişimcilik faaliyetine katılması bölgeler arasında farklılık göstermektedir.
Girişimcilik faaliyetinin en erkek yoğun bölgesi Batı Karadeniz, (3.31:1), göreceli olarak kadınlarımızın girişimcilik faaliyetlerine katılım oranının en fazla olduğu bölge ise Ege’dir (1.81:1). Ege Bölgesi’ni, Doğu Marmara, Batı Marmara, Akdeniz, Kuzey Doğu Anadolu bölgeleri takip etmektedir.
