Page 17 - KobiEfor_Mayıs_2020
P. 17
VID-19 krizini bu perspektiften yaklaşarak dünya ve
Türkiye bağlamında ele alıyoruz ve ulaştığımız so-
nuçları okurlarımızla paylaşıyoruz.
Dünya ekonomisine kriz hasarı
Başta IMF olmak üzere, uluslararası bütün ku-
rumlar farklı ölçümleri kullanarak COVID-19 krizi-
nin ekonomi üzerinde yarattığı hasarı ilk çeyreği
için, ama ancak mal ve hizmet üretimindeki düşüş
bazında hesaplamaya çalıştılar. Ulaşılan ortak so-
nuçlar şöyle: lı atlatması bekleniyor. Bu ülkeler için orta vadeli gö-
Gelişmiş ekonomiler için hasar tespitleri: Baş- rünüm gelişmiş ekonomilerden daha olumlu. Geliş-
ta Çin olmak üzere önce arz sonra da talep tarafı- mekte olan piyasalar ve kalkınmakta olan ekonomile-
nın dengelerinin bozulması küresel çapta bir kaosa rin 2020 yılında sadece yüzde 1.0 daralacakları öngö-
sebep oldu. Para politikası araçlarını neredeyse ta- rülüyor.
mamen tüketen AB’de büyüme ihtimalleri tama- Tünelin ucundaki ışık: Varsayım olarak sağlık
men ortadan kalktı. Çin ekonomisi 2020’nin ilk çey- krizi Temmuz-Ağustos aylarında aşılmış olacak ve
reğinde - 9 büyüme ile büyük hasar aldı. global ekonomi 2020'de yüzde 3.0 daralacak. 2021
Diğer gelişmiş ekonomiler ise esas etkiyi, yılın ile birlikte toparlanma dönemi başlayacak; bu ko-
ikinci çeyreği sonunda görecekler; ancak bunlar için nuda karamsarlık yok. Global ekonomi için 2021
birinci çeyrek parlak geçmedi. IMF, gelişmiş ekono- büyüme tahmini yüzde 5.8, gelişmiş ekonomiler
milerin 2020 yılında yüzde 6.1 daralacağını açıkladı. için yüzde 4.5. Ayrıca özelde, aralarında Türkiye’nin
Ülkelere göre hasar tablosu şöyle hesaplanıyor: de bulunduğu gelişmekte olan ekonomiler için bü-
yüme yüzde 6.6 varsayılıyor.
Türkiye ekonomisinde kriz hasarı
tespitleri: TOBB/TEPAV Araştırması
TEPAV’ın yaptığı ülke çapında geniş araştırmaya
göre Türkiye’de ilk çeyrekte krizin işletmelere etki-
si büyük oldu; şu sonuçlar saptandı:
• Salgının etkileri bakımından bölgeler, sektör-
ler ve işletme ölçeği arasında farklar bulunuyor.
• Firmaların kriz yönetimi yapması için gereken
bilgiler yeterli değil; kriz yönetimine yönelenlerin
oranı büyüklerde yüzde 61, KOBİ’lerde yaklaşık
• ABD için 2020 yılı GSYH büyüme tahminini % - yüzde 30’lar düzeyinde.
5.9 görünüyor. ABD, ekonomisinin 18 trilyon 561 • Faaliyetleri tamamen duranların oranı büyük
milyar dolar olan GSMH’sının yüzde 30’unu senenin firmalarda yüzde 11 iken küçük işletmelerde bu
ikinci çeyreğinde kaybedecek. oran yüzde 36 gözüküyor.
• Avrupa Birliği’nin (AB’nin) Avro Bölgesi’nde 23 • Firmaların yarısından fazlasının cirosu yüzde
trilyon dolar olan GSMH’sı % 7.5 daralacak. 50’den daha fazla düştü. Ciro düşüşlerinde bölgele-
Ülkeler bazında gelişmiş diğer büyük ekonomi- re göre önemli farklılıklar oluştu. Güneydoğu Ana-
lerin daralması ise şöyle hesaplanıyor: dolu’da firmaların yüzde 71’i cirosunun yarıdan faz-
• Almanya’nin 4.7 trilyon dolarlık GSMH’sı % 7.0 la düştüğünü söylerken Batı Anadolu’da bu oran
• Fransa’nin 3 trilyon dolarlık GSMH’sı yüzde 7.2 yüzde 32’dir.
• İtalya’nın 2.2 trilyon dolar olan GSMH’sı % 9.1
• İngiltere’nin 3 trilyon dolar olan GSMH’sı % 6.5 Türkiye’nin direncini artırmak için:
• İspanya’nın 1.8 trilyon dolar olan GSMH’sı % 8.0 Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB)
• Hollanda’nın 1 trilyon dolar olan GSMH’sı % 7.4 Ekonomik Araştırmaları
• Japonya'nın 5 trilyon dolar olan GSMH’sı % 5.0. TSKB araştırmasına göre yaşanan salgının Tür-
Gelişmekte olan ekonomiler için hasar tespitleri: kiye ekonomisi üzerindeki tahribatını gidermek ve
Salgın nedeniyle küresel ticaretin durma noktasına bir an önce normalleşmeye geçebilmek için alın-
gelmesi gelişmekte olan ekonomileri olumsuz etkile- ması gereken önlemler şu şekilde özetleniyor:
di. Ancak nüfus yapıları ve kapasiteleri yönünden ge- 1) Türkiye ekonomisinin, ihracat ve turizmden
lişmekte olan ülkelerin toparlanma sürecini daha hız- kaynaklı gelişmelere duyarlılığına paralel olarak,
May›s 2020 KobiEfor 17